جاذبه های گردشگری چالوس

كاخ اجابت

كاخ اجابت در دوره سلطنت پهلوی، در روستای اجابت از بخش كلاردشت ساخته شده است. این كاخ در محلی مشرف به منطقه كلاردشت بنا شده، تزئینات و گچبری هایی زیبا به شیوه معماری اروپا دارد. محوطه این كاخ بسیار زیباست و در داخل آن لوسترهایی نفیس و گران قیمت قرار دارد. حیاط كاخ پوشیده از درختان سرو سرسبز است كه در حال حاضر به عنوان استراحت گاه مورد استفاده قرار می گیرد.

كاخ چای خوران

كاخ چای خوران چالوس اوایل سلطنت سلسله پهلوی ساخته شد و نمای داخلی و خارجی آن تزئینات گچبری و كاشی كاری بسیار زیبا دارد. این كاخ بر خلاف سایر كاخهای این دوره‌، بسیار ساده و بی پیرایه است. مصالح عمده آن را سنگ و آجر تشكیل می دهد و پوشش بام آن به صورت شیروانی است. ساختمان كاخ بامی دارد كه به شیوه خاصی نرده چینی شده است. نفوذ معماری اروپایی در ساختمان كاخ نیز به وضوح مشهود است.

آبشار اكاپل

این آبشار در جنگل كوهستانی سردی چال كلاردشت واقع شده چشم انداز و مناظری بدیع دارد. همجواری این آبشار با ییلاقات كلاردشت و زیبایی طبیعی آن كه دریاچه ولشت را نیز در خود جای داده، قابلیت تفرجگاهی آن را به طور فوق العاده ای افزایش می دهد.

آبشار هریجان

این آبشار بالای روستایی به همین نام در نزدیكی گردنه هزارچم در جاده تهران ـ چالوس قرار گرفته، بیش از 9 متر ارتفاع دارد ویكی از زیباترین آبشارهای كوه البرز است.

این آبشار با آب فراوان، فضای مرتفع و بیشه ای وچشم انداز كوهستانی، دره ای و جنگلی از فراز كوهی سنگی با پخشابی ویژه سرازیر و در پایین دست به آبشارهای متعددی تبدیل می شود.

پارك جنگلی چالوس

پارك جنگلی چالوس (فی ین) در هفت كیلومتری جاده چالوس ـ تهران واقع شده است. رودخانه چالوس كه از كنار آن می گذرد ویژگی خاص و جالبی به آن می بخشد. در این پارك، اردوگاهی احداث شده است كه كلبه و كومه هایی برای اقامت مسافران دارد. این پارك امكانات خاص تفرجگاهی نظیر میز، نیمكت وجایگاه بازی بچه ها نیز دارد.

پارك جنگلی نمك آبرود

این پارك بیش از 200 هكتار مساحت دارد و مانند سایر پارك های جنگلی، درختان خودرو و انبوهی را درخود جای داده است. گونه های مختلف گیاهان شمشاد آن بیش از 700 سال برآورد گردیده است.

پارك نمك آبرود با طبیعت بكر و وحشی، ضمن حفظ سیستم های اكولوژیكی به عنوان یكی از پارك های جنگلی زیبای جهان محسوب می شود.

دریاچه سد دریوك

این دریاچه كه در حدود یك هكتار وسعت دارد، روبروی دره ولی آباد هزارچم و در دامنه كوه دال كمر قرار گرفته است. عمق آن حدود 5 متر است و آبی شیرین دارد. اطراف آن را مراتع و مرغزار احاطه كرده است. به همین جهت این دریاچه مأْمن و زیستگاه پرندگان بومی و وحوش است.

دریاچه ولشت

این دریاچه در جنوب غربی چالوس و شمال شرقی منطقه كلاردشت در میان دره ای عمیق قرار گرفته است. وسعت آن حدود 15 هكتار و عمق متوسط آن 20 متر می باشد.

حجم آب دریاچه حدود سه میلیون متر مكعب برآورد شده و شیرین است و به همین دلیل نیز مأمن پرندگان مهاجر، ماهی و سایر آبزیان است. دسترسی به دریاچه از طریق مرزن آباد و سمت غربی جاده چالوس امكان پذیر است.

مرداب كندوچال

این مرداب در میان جنگل انبوه ’’فی ین‘‘ چالوس قرار گرفته است. این تالاب یك هكتار وسعت و حدود 4 تا 5 متر عمق دارد. آب آن از چشمه های اطراف تأمین می شود و شیرین است. غیر از درختان جنگلی كه دورتادور آن را فرا گرفته اند، پیرامون و سطح مرداب نیز پر از نی و گیاهان مردابی است. این تالاب در ارتفاع 730 متری دریا قرار گرفته است و مأمن پرندگان و آبشخور وحوش است.

 باتشکر

ساری، مركز استان مازندران است كه مهم ترین منطقه‌ی استان به شمار آمده و یكی از جذاب‌ترین و زیباترین مناطق شمالی كشور ایران محسوب می‌شود. بنای اولیه این منطقه را به طوس نوذر نسبت می‌دهند كه در قرن اول هجری به دست فرخان بن دابویه از ملوك گاوباره تجدید بنا شده است.

به گزارش بانکی دات آی آر شهرستان ساری از طبیعتی گیرا، جذاب و بسیار ارزشمند برخوردار بوده و همواره مورد نظر حكام محلی قرار داشته است. به همین لحاظ عمارت‌ها و كاخ‌های قدیمی در كنارطبیعت جذاب این منطقه مهم ترین بناهای دیدنی این منطقه را تشكیل می‌دهند.

ساری مردمی خونگرم و مهمانواز دارد و اغلب فصول سال پذیرای گردشگرانی است که برای مردم این شهر رونق کسب و کار و گردش اقتصاد را به همراه می آوردند .

با این وجود اساس اقتصاد این منطقه را کشاورزی , دامپروری و صنایع دستی تشکیل می دهد. صنایع مختلف غذایی هم طی سالهای اخیر در این شهر مشغول فعالیت هستند.

اگرچه در نزدیکی شهر ساری سواحل زیبایی چون خزر آباد وجود دارد اما تنها جاذبه گردشگری این شهر سواحل آن نمی باشد.

دیدنی های ساری

پارک جنگلی میرزا کوچک خان

این پارك زیر نظر سرجنگل داری ساری اداره می شود و در كیلومتر 18 جاده آمل به تهران واقع شده است. درحال حاضر پارك مزبور مورد استفاده مسافران بین راهی و شهروندان آملی قرار می گیرد و دارای امكانات تفرجگاهی مانند: آلاچیق، آب آشامیدنی، سرویس دستشویی، اجاق، میزو نیمكت است. این پارك در ایام تعطیل مورد استفاده اهالی شهرهای همجوار مانند آمل و بابل قرار می گیرد. رودخانه هراز كه از ضلع شرقی این پارك می گذرد، جلوه خاصی به آن بخشیده است.

پناهگاه حیات وحش دشت ناز

این پناهگاه كه درحدود 55 هكتار وسعت دارد، درشمال شرقی ساری با فضایی از جنگل های جلگه ای قرار گرفته، از سال 1346 به صورت محل تكثیر گوزن زرد ایرانی درآمده است. در این پناهگاه ضمن حفاظت و نگهداری گوزن زرد ایرانی كه تعلیف آنها دستی صورت می گیرد همه ساله تعدادی از گوزن های تولید شده را به زیست گاههای اصلی، یعنی حواشی رودخانه دز و كارون منتقل می كنند. تعدادی از گوزنهای این پناهگاه به جزیره اشك در دریاچه ارومیه نیز انتقال داده شده اند.

امام زاده عباس

یكی از مزارات با شكوه و زیبای شهرستان ساری ، حرم امامزاده عباس (ع) است كه در شرق شهر ساری بلوار امام رضا خیابان امامزاده عباس واقع شده است.

در گذشته این آرامگاه در دهكده آزادگله از دهكده های اندرود شهرستان ساری واقع بود اما اكنون به جهت گسترش شهر ، این منطقه جزء شهر ساری میباشد .

امامزاده عبّاس از رواة محدثین شیعه بشمار میآید و تفسیر علی بن ابراهیم قمی (ع) را روایت کرده است . او به احتمال قوی در زمان امام هادی (ع) به دنیا آمده و در عصر غیبت صغری ( 250 - 310ه.ق ) نشو نمو یافته و به مراتب علمی دست پیدا کرده است ، سپس جهت استفاده بیشتر به قم مهاجرت و از اساتید فّنِ حدیث کسب علم نموده و خود راوی اخبار زیادی بوده است.

 عمارت قاجاری منوچهر خان کلبادی

عمارت منوچهرخان کلبادی واقع در محله ی آب انبار نو حدود یکصدوسی سال پیش بدستور سردار جلیل از امراء ارتش وقت ساخته شد و بنام فرزند بزرگش امیر نصرت شکوه نظام به امیریه معروف شد.امیر نصرت در جوانی فوت شد و سردار بنا را به فرزند وی منوچهرخان بخشید.
منوچهرخان کلبادی که بعدها از ملاکین منطقه و زمانی نیز نماینده مردم ساری در مجلس شورای ملی بود در سال ۱۳۶۲ دار فانی را وداع گفت و این بنا در سال ۱۳۷۰ در اختیار سازمان میراث فرهنگی قرار گرفت.

سبک معماری این ساختمان از تکایای دوره ی قاجاری برگرفته شده و دو بخش اندرونی و بیرونی دارد.بنای اصلی این عمارت در بخش اندرونی در دو طبقه و یک زیرزمین احداث شده و هر طبقه دارای یک شاه نشین و اتاقهای دو طرفه است.
شاه نشین طبقه دوم از زیباترین اتاقهای این عمارت است و جای جای آن یادآمد شیوه های هنرهای تزئینی دوره قاجاری است.مصالح ساختمانی این بنا شامل چوب و آجر و بام آن بصورت شیروانی و سفال پوش میباشد.

پارک جنگلی شهید زارع

پارك زیبا و دیدنی شهید زار ع در 3 كیلومتری شرق شهر ساری و در جانب جاده ساری به بهشهر قرار دارد و بعلت مجاورت با تپه‌های جنگلی كم ارتفاع در دامنه البرز، بسیار زیبا و چشمگیر است برای استفاده گردشگران نیز دارای امكاناتی برای اقامت كوتاه مدت می‌باشد. مخصوصاً بهترین مكان برای كسانی است كه می خواهند به صورت رایگان شب اقامت داشته باشند.
آبشار داراب كلا ,غارهیلدو ,مجموعه تالابی سراندون و بالندون ,آب انبار میرزا مهدی ,آب انبار نو ,امام زاده یحیی ,امام زاده های قاسم، ‌گنبد سرت، فخرالدین,امام زاده عیسی بن كاظم و بقعه شاطرگنبد,برج رسكت ,برج سلطان زین العابدین مجموعه صفوی فرح آباد از دیگر دیدنی های ساری می باشد.

 باتشکر

جاذبه‌هاي گردشگري رامسر

رامسر غربي‌ترين شهر استان مازندران است و در شمال ايران قرار دارد .اين شهر که پيش از اين سخت سر نام داشت، از سمت شرق با تنکابن، از غرب با چابکسر، از جنوب با رشته کوه‌هاي البرز و از سمت شمال با درياي خزر همجوار است.

رامسر در تابستان آب و هوايي گرم و مرطوب و در زمستان سرد دارد. مجاورت با جنگل و دريا به اين شهر زيبايي خاصي بخشيده ‌است.اين شهر داراي مناطق ييلاقي بسيار زيبا و خوش‌آب ‌و هوا است. محصولات عمده رامسر برنج، مرکبات و چاي است.شهرستان رامسر در دامنه جنگلي و زيباي البرز و سواحل زيباي درياي خزر با برخورداري از انوع جاذبه‌هاي گردشگري و امکانات اقامتي، پذيرايي و تفريحي با لقب عروس شهرهاي ايران به عنوان قطب مهم گردشگري در کشور شناخته شده است.

قله‌هاي مخروطي شکل، باغات مرکبات، چاي، مزارع برنج، ساحل زيبا، مناطق ييلاقي خوش آب و هوا، منابع فراوان آب‌هاي گرم معدني، فرودگاه و هتل‌هاي قديم و جديد اين شهر را به يکي از شهرهاي پر گردشگر تبديل کرده‌است.

رامسر در غرب مازندران با برخورداري از جاذبه‌هاي منحصر به فرد طبيعي و تاريخي يکي از مناطق برتر کشور به لحاظ طبيعت گردي محسوب مي‌شود.

وجود آبشارها، آب‌هاي سرد و گرم معدني، بوستان‌هاي جنگلي، غارها، چشمه‌ها، درياچه، يادمان‌هاي تاريخي، صدها مراکز اقامتي و پذيرايي و تفريحي و به ويژه نزديکي کوه، دريا و جنگل اين منطقه را به عنوان قطب مهم گردشگري در کشور مطرح کرده‌است.

جواهرده

جواهرده يكي از مناطق زيبا در استان مازندران و شهرستان رامسر است.در مورد نام‌ اين‌ روستا عقايد مختلفي‌ وجود دارد، در گذشته آن‌ را جورده‌ به‌ معني‌ ده‌ بالا در مقابل جيرده يعني پايين ده مي‌ناميدند.جواهرده منطقه‌اي تاريخي با جنگل‌هاي سرسبز است كه نيمي از سال پوشيده از برف و در فصل تابستان از هواي بسيار مطبوع برخوردار است.اين منطقه رويايي، شاهكار طبيعت و نگين فيروزه فام كوه‌هاي البرز به شمار مي‌رود كه از 3 جهت در محاصره كوه قرار دارد.

اين منطقه با وجود فاصله كم از درياي خزر، در ارتفاع قابل ملاحظه‌اي از سطح دريا كه حدود 2 هزار متر است، قرار دارد.جواهرده روزگاري مركز دادوستد بود و با قزوين ارتباط داشته است اما جاده آن در سال ???? به دست مهندسان آلماني ساخته شده است.اين منطقه خاطره جنگ ميرزاكوچك خان با قواي دولتي را در ياد دارد.

گهواره سنگي، سلاژپشته، شيرسنگي ، چشمه هاي زيباي طبيعي از مناطق ديدني جواهرده به شمار مي رود.از ورزش‌هاي رايج منطقه كوهنوردي و صعود به ارتفاعات زيباي جواهرده (قله سماموس)، كشتي محلي گيله مردي و اسب سواري است.مسجد آدينه و گورهاي گبري از آثار تاريخي جواهرده به شمار مي‌رود. ساخت بناي مسجد آدينه به حدود ??? سال پيش و توسط شخصي به نام شل شريف برمي گردد. وي از بزرگان جواهرده بوده است.پوشش محلي اغلب ساكنان دهستان جواهرده در مازندران جلوه خاصي دارد كه اين منطقه را از ديگر مناطق استان متمايز مي‌كند.

لباس‌هاي سنتي بانوان اين منطقه كه در اغلب جشن ها و مراسم به تن مي‌كنند، شكوه خاصي به آن مراسم مي‌بخشد. جواهرده با زيبايي‌هاي وصف ناپذير كه مي‌توان از آن به عنوان يكي از شاهكارهاي خلقت در عرصه طبيعت ياد كرد، در ?? كيلومتري رامسر واقع شده است.

مسير دسترسي به اين ييلاق سنتي، از منتهي‌اليه مسير غربي رامسر به طرف گيلان منشعب شده است و با عبور از ميان كوه‌هاي مشجر و در امتداد رودخانه خروشان صفارود ادامه مي‌يابد و با شيب و افزايش ارتفاع در طول مسير، به تدريج نوع پوشش گياهي تغيير مي‌يابد و از تراكم درختان كاسته مي‌شود.

در نزديكي جواهرده، پوشش جنگلي به چمنزار و بوته زار تغيير شكل مي‌دهد و در همين نقطه در دامنه كوه‌هاي پربرف سماموس روستاي ييلاقي وسنتي جواهرده با طبيعت زايدالوصفش خودنمايي مي‌كند.

اين منطقه در هر 4 فصل سال زيباست. جواهرده در فصل تابستان بخاطر آب و هواي خنك خود مي‌تواند ميزبان هزاران گردشگر داخلي و خارجي باشد. اين منطقه در زمستان به دليل كوه‌هاي پربرفش زيبايي چشمگيري دارد.

بوستان جنگلي صفارود

مسير دسترسي به اين بوستان از ابتداي جاده جواهرده در ميدان غربي شهر رامسر آغاز و پس از طي 9 ? كيلومتر و عبور از مسيري زيبا به اين پارك در كنار رود صفارود مي‌رسد.اين بوستان در ميان دره و در پايين جاده قرار دارد كه پله‌هايي نيز براي ورود به‌آن از جاده ساخته شده‌است و وجود جنگل، رودخانه، آب معدني، آب و هواي مطبوع به اين مكان جلوه خاصي بخشيده است.

قله مارکوه

قله مارکوه از سلسه کوه‌هاي البرز است و در 6 کيلومتري شرق رامسر و 3 کيلومتري ساحل دريا و محور ارتباطي تنکابن به رامسر واقع است.قله مارکوه با وسعت ? ????هزار مترمربع با انواع درختچه‌ها، درختان انجيلي، بلوط، شمشاد و ازگيل پوشيده شده و ارتفاع قله از سطح دريا حدود ? ????متر است.

???? پله در ضلع جنوبي کار صعود را آسان كرده است.شهر کتالم، چشم‌اندازهاي زيباي آن به ‌دريا، مزارع برنج و باغات چاي و مرکبات در شمال قله، تسلط به تپه‌ها و ارتفاعات سرسبز البرز و روستاهاي اطراف و رودخانه نسارود در شرق به اين مکان موقعيتي ويژه بخشيده‌است.

غارهاي تاريخي رامسر

• غار گرگرلوکا

اين غار داراي شيبي تند بوده و در منطقه صعب العبور از ارتفاعات کوه ايلميلي با ديواره‌هاي صخره‌اي قرار دارد. لوکا به زبان محلي به سوراخ و شيار گفته مي‌شود.

• غار ياغي لوکا

غار ياغي لوکا داراي شيبي 95 درجه بوده که دهنه بالائي غار 3 متر است و حدود هزار متر از سطح دريا ارتفاع داشته و در شمال غربي رامسر واقع است.

• غار بام بامه

اين غار در جنوب هتل و جنوب غربي محله رمک در ميان جنگل‌هاي پوشيده از درختان کهنسال در فاصله 200 متري دامنه کوه قلعه بند قرار گرفته است.

دهانه آن به شکل مثلث بوده و حدود 40 متر عمق دارد و احتمالا در گذشته محل اختفاي اشياي با ارزش و عتيقه بوده است. غار بام بامه ديدني، ترسناک و از عجايب رامسر محسوب مي‌شود.

• غار شب پره چال

اين غار به علت وجود شب پره (خفاش) فراوان و آويزان در داخلش به اين نام معرف شده است.

جنگل دالخاني

7 کيلومتر بعد از مسير رامسر - تنکابن و بعد از سه‌راهي جنت رودبار در مسير ارتباطي و آسفالته، جنت رودبار در کنار جاده قرار دارد که براي احداث پارک جنگلي در نظر گرفته شده و به عنوان يک تفرجگاه مهم شهر رامسر مورد استفاده گردشگران قرار مي‌گيرد.

آبشارهاي رامسر

رامسر به علت داشتن کوه‌هاي پربرف، ريزش باران‌هاي فراوان در آن و قرار داشتن در منطقه پر آب ايران، از چندين آبشار زيبا و ديدني با چشم انداز‌هاي طبيعي برخوردار است.

• آبشار ازارک در منطقه سنگ پشته

• آبشار هيسيان در منطقه جنت رودبار

• آبشار چاردر در منطقه جنت رودبار

• آبشار خشکا در منطقه هريس

• آبشار لج و ميج در منطقه اشکور رامسر

• آبشار ريزش براز در منطقه جنت رودبار

آبشار راشمه دره در جواهر ده

• احسينه در منطقه جنت رودبار (بلندترين آبشار منطقه)

هتل قديم رامسر

هتل قديم رامسر با معماري بسيار زيبا در مرکز شهر در دامنه کوه‌هاي مشجر و فضاي سبز با محوطه‌سازي چشم نواز واقع شده و در سال 1312 ? ساخته شده است.زيربناي اين هتل حدود 5 هزار متر مربع در 3 طبقه است و به لحاظ نوع معماري، زيبايي، موقعيت مکاني و تجهيزات يکي از مشهورترين هتل‌هاي خاورميانه به شمار مي‌رود.

 باتشکر

هوای معتدل پاییز و زمستان، چشمه های آب معدنی، سواحل دریای مشهور و زیبای خلیج فارس، جزیره های متعدد، تالاب های کم نظیر و ارزشمند، ویژگی های ژئومورفولوژی و زمین شناسی منحصر به فرد، پوشش گیاهی نواحی گرمسیری، جانوران خاص مناطق خشکی و دریایی همراه با جاذبه های تاریخی و اجتماعی در این منطقه؛ همگی دست به دست هم داده و یکی از پرجاذبه ترین نواحی طبیعی جمهوری اسلامی ایران را به وجود آورده است.

جاذبه های گردشگری استان بوشهر

هوای معتدل پاییز و زمستان، چشمه های آب معدنی، سواحل دریای مشهور و زیبای خلیج فارس، جزیره های متعدد، تالاب های کم نظیر و ارزشمند، ویژگی های ژئومورفولوژی و زمین شناسی منحصر به فرد، پوشش گیاهی نواحی گرمسیری، جانوران خاص مناطق خشکی و دریایی همراه با جاذبه های تاریخی و اجتماعی در این منطقه؛ همگی دست به دست هم داده و یکی از پرجاذبه ترین نواحی طبیعی جمهوری اسلامی ایران را به وجود آورده است.

استان بوشهر همواره تعداد زیادی از دوست داران طبیعیت را به سوی خود جذب می کند و نقش ارزنده ای در صنعت گردشگری کشور ایفا می نماید.

رودخانه های متعددی در این استان جریان دارند که سواحل آن ها را می توان جزو جاذبه های طبیعی و مهم استان به شمار آورد. علاوه بر این موارد می توان از چشمه های آب گرم استان نیز به عنوان مکان های جالب توجه استان نام برد که در این میان چشمه آب گرم نیلو (این چشمه در مسیر جاده بوشهر - بندر عباس و در شمال خور موج قرار دارد) و چشمه آب گرم گنویه (آبگرم گنویه دیر در استان بوشهر، در کناره جاده خور موج - دیر و در حوالی روستایی به همین نام قرار دارد) اهمیت بیش تری دارند.

جزیره خارک که در شهرستان گناوه واقع شده، از مهم ترین جاذبه های طبیعی منطقه و یکی از جزایر زیبای خلیج فارس به شمار می آید. این جزیره از مناطق بسیار قدیمی منطقه بوده و دارای آثار تاریخی متعددی است.

بناهای تاریخی و قدیمی زیادی که در سراسر استان وجود دارند، باعث رونق جهانگردی در این منطقه شده اند. این بناها شامل مساجد، کلیساها و عمارت‌های قدیمی هستند که بیش تر در مرکز شهرستان قرار گرفته اند.

استان بوشهر افزون بر جاذبه های طبیعی، به سبب دارا بودن پیشینه تاریخی و سابقه کهن فرهنگی دارای اماکن تاریخی، مذهبی و فرهنگی با ارزشی است که از قابلیت های تاریخی و معماری این منطقه حکایت دارند.

استان بوشهر از مهم ترین مناطق جنوبی ایران است که بیش تر شهرستان های آن از بناهای دیدنی و مکان‌های تاریخی برخوردارند.بناهای‌تاریخی‌و‌معماری استان بوشهر؛ شامل مسجدها و مراکز عبادی اسلامی، باغ‌ها و عمارت های دیدنی و برج ها و قلعه های قدیمی می شوند.

آثار و بناهای تاریخی منطقه؛ ردپای تاریخی از دوره های باستانی ایران، دوره های اسلامی و معاصر در بردارند که هر یک به نوبه خود برای گردشگران جذاب و دیدنی است.

تپه های تاریخی زیادی از جمله تل خندق با معماری مربوط به دوره ساسانی و تل مرو واقع در نزدیکی کاخ هخامنشی در منطقه بوشهر وجود دارند که برای باستان شناسان و دانشجویان باستان شناسی قابل توجه است.

از میان بناهای قدیمی منطقه؛ کاخ کورش مربوط به دوره کورش (بنیان گذار سلسله هخامنشی) و کاخ سنگ سیاه که آن هم از بناهای دوره هخامنشی است از اهمیت بیش تری برخوردار هستند. گوردختر- که گفته می شود آرامگاه دختر یا خواهر کوروش است- نیز از آرامگاه های مهم منطقه است.

    کوشک اردشیر یکی دیگر از بناهای شهرستان دشتی است که بنای آن بسیار شبیه به کاخ اردشیر در فیروزآباد بوده و برج قلعه خورموج یکی از آثار شکوهمند تاریخی است که بقایای قلعه عظیم خورموج به شمار می آید. سبک معماری این بنا سلجوقی بوده و متاثر از سبک قلعه سازی دوره ساسانی بنا شده است.

گورستان باستانی خارک نیز در تنگستان قرار دارد و به زرتشتیان منسوب است. پل مشیر که بر روی رودخانه دالکی بنا شده مربوط به عهد قاجاریه است.

 مسجد توحید(مسجد برازجانی ها)؛ از قدیمی ترین مساجد بوشهراست که بنای درخور توجهی دارد. امام زاده عبدالمهیمن نیز در شهر بوشهر واقع شده و گنبد آن از گچ بری های زیبایی برخوردار است.

تزیینات درب و پنجره و شیشه های رنگی هشتی آن بر تلطیف نور و زیبایی بنا افزوده است. از میان اماکن متبرکه شهرستان دشتستان، بقعه شیخ منصور خزایی را که مربوط به دوره تیموریان است را می‌توان نام برد و بنای امام‌زاده میرارماز مهم‌ترین بناهای تاریخی شهرستان دشتی به شمار می آید.

مسجد بردستان که گمان می رود از بناهای قرون اولیه اسلامی باشد و امام زاده شاه محمد که در چند فرسخی شمال باختری دیر نزدیک محلی معروف به نام بردخون قرار گرفته؛ جزو بناهای مهم شهرستان دیر هستند.

کلیسای بوشهر هم از اماکن زیبای استان است که متعلق به ارامنه گریگوری است. 

خانه ها و عمارت های قدیمی بسیاری در استان بوشهر وجود دارند که برخی از آن ها عبارتند از: عمارت ملک که به صورت یک مجموعه ساختمانی و متعلق به یک قرن پیش است. عمارت گلشن که قدمت آن 170 سال بوده و مجموعه حاج رییس که از پنج ساختمان تو در تو تشکیل شده و در اواسط دوره قاجاریه ساخته شده است.

ازمیان جاذبه های تاریخی تنگستان، خانه رییس علی دلواری در شهرستان تنگستان یادآور خاطرات فراموش نشدنی مبارزات آزادی خواهی هشتاد سال پیش است. قلعه نصوری را می توان مهم ترین جاذبه تاریخی شهرستان کنگان به حساب آورد. این بنا در بندر طاهری در کرانه خلیج فارس قرار داشته و متعلق به اوایل قاجاریه است.

جاذبه‌های اجتماعی استان بوشهر نیز بخش مهمی از دیگر دیدنی‌های این منطقه را تشکیل می دهند.

ایلات و عشایر، جشن ها و آیین های محلی و انواع غذاهای سنتی بخشی از این جاذبه ها را تشکیل می دهند. گرچه استان بوشهر از عشایر بومی برخوردار نیست ولی در هفت ماه از سال برخی از عشایر قشقایی در این منطقه زندگی می کنند که دیدن شیوه زندگی اجتماعی و معیشت آن ها برای هر گردشگری جالب توجه است.

جشن ها و آیین های متعددی در استان بوشهر برگزار می شود که هر یک از آن ها دارای آداب خاص خود بوده و با موسیقی و اشعار خاصی اجرا می شوند که از پرجاذبه ترین عنصرهای گردشگری اجتماعی منطقه بوشهر به شمار می آیند.

بنای گور دختر تنگ ارم

گور دختر یعنی دختر گبر یا زرتشتی. بنای گور دختر که بسیار شبیه به آرامگاه کوروش هخامنشی در پاسارگاد (مشهد مرغاب) است در شرق جاده برازجان- کازرون در منطقه تنگ ارم واقع شده است و قدمت آن به سده ششم قبل از میلاد برمی‌گردد.

سقف و بدنه سنگی این آرامگاه از24 قطعه سنگ تشکیل شده است. در سنگ سوراخ‌هایی تعبیه شده که با بست‌های آهنی به هم وصل می‌شوند. در گور دختر همچنین عناصر هنر اورارتویی مانند شیروانی دو شیبه و نیز عناصر معماری ایلامی بمانند معبد چغازنبیل را می‌توان دید این بنای ارزشمند در سال 1376 به شماره 1897 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است و هر گونه دخل و تصرف در آن تا شعاع 100 متری جرم محسوب می‌شود.

این بنا قدمت منطقه برازجان را تایید می کند بخصوص که کوشک اردشیر ساسانی هم در نزدیکی این بنای باستانی واقع است .این احتمال وجود دارد که این بنا مربوط به آرامگاه دختر یا خواهر کوروش هخامنشی باشد.

قلعه خورموج شامل چهار حصار، چهار قلعه، اندرونی، عمارت مرکزی و قراولخانه و اصطبل بوده است. قسمتی از ان به نام قلعه محمد خان دشتی و قسمت دیگر آن به نام قلعه جلال خان معروف بوده است. این قلعه در شهر خورموج واقع شده است. سبک معماری آن سلجوقی و متاثر از سبک قلعه سازی دوره ساسانی است که با استفاده از تاق نما ها و گچبری در آرایش دیوارها و درون اتاق ها بنا شده است.

قلعه خورموج

قلعه خورموج یکی از آثار شکوهمند تاریخی استان بوشهر است که طی زمان تغییر یافته و روی به ویرانی گذاشت است. قلعه ی محمد خان دشتی در سال 1379 در فهرست آثار ملی به شماره ی 3032 به ثبت رسید. این اثر که یکی از با شکوه ترین نمونه های معماری دوره قاجاریه و دارای تزئینات بدیع و منحصر به فردی است، بارها مورد تاخت و تاز قرار گرفته است. این اثر ملی که زمانی با برجهای متعدد و گوشواره های زیبا، هیبت و شکوه خود را به رخ هر رهگذری می کشید، امروز در میان انبوهی از ساختمانهای چند طبقه ی شهری محاصره شده است.

بندر سیراف

سیراف (سیراب) یکی از شهرهای قدیمی استان بوشهر ایران بوده است. بازمانده‌های آن در نزدیکی بندر طاهری فعلی دیده می‌شود.سیراف زمانی از بندرهای اصلی ایران و خاورمیانه و محل پهلوگیری کشتی‌های بزرگ بود. بازرگانان سیرافی به دوردست‌های آسیا و افریقا سفر دریایی می‌کردند.

ولی طی یک زلزله و سونامی حاصله از آن در بهار سال 398 ق قسمت عمده این بندر پر رونق به زیر آب رفته و فقط مسجد جامع سیراف و قلعه نصوری و گوردخمه و بازار از آن باقیمانده است.

قلعه نصوری

قلعه نصوری در بندر طاهری در کرانه خلیج فارس قرار دارد. این قلعه در خاور استان بوشهر و در 2500 کیلومتری آن قرار گرفته است. قلعه نصوری به «قلعه شیخ» مشهور بوده و متعلق به اوایل قاجاریه است. ساخت قلعه به امر شیخ جبار نصوری حدود 180 سال پیش انجام یافته و معمار آن علی اصغر شیرازی بوده است. مصالح به کاررفته، سنگ های بزرگ و ملاط آن گل و گچ می باشد. ورودی قلعه از جنوب است که دارای در بزرگ چوبی با گل میخ و کنده کاری است. بعد از ورودی اصلی یک هشتی بزرگ وجود دارد که دارای هشت طاقچه ساده است. زمانی که انسان از هشتی وارد حیاط بیرونی می شود؛ در جبهه شمالی آن یک ردیف پلکان به طبقه دوم منتهی می شود و یک درب چوبی ساده، آن را به اندرونی وصل می کند. در جبهه باختری نیز یک پلکان به طبقه دوم می رود. در این طبقه یک ایوان با ستون های سنگی و گچ بری های جالب وجود دارد. این ایوان از طرف پنچ در چوبی به اتاقی راه می یابد که باختر آن قرار دارد. در این اتاق یک گچ بری با تزیینات گل و بوته وجود دارد که فاقد هرگونه تزیین است و در جبهه باختری از طریق پلکانی به طبقه دوم راه می یابد.

این بنا دارای بادگیری همانند بادگیرهای ساختمان های ساحلی خلیج فارس است. این بنا ویژگی معماری ساختمان های قاجاریه را دارد. قلعه دارای ایوان ستون داری در طبقه دوم می باشد. تزیینات گچ بری مربوط به این قسمت است. سبک کار و تراش آن ها شبیه ستون های وکیل شیراز است. گچ بری ها شامل شاخ و برگ گل و بوته، فرشتگان و پرندگان و تابلوهای مربوط به مجالس شاهنامه است. موضوعات تابلو شامل کیخسرو و کیکاووس، رستم و زال، بارگاه انوشیروان، سلطان محمود و درباریان، فردوسی و شاعران همزمانش می باشد.

قلعه هلندی ها جزیره خارک

قلعه هلندی ها در شمال خاوری جزیره خارک قرار دارد. این قلعه سابقا برج و بارویی داشته که از بین رفته است. در سال 1748 میلادی مقارن با حکومت دوره صفوی که ایران مورد حمله افاغنه قرار گرفت، هلندی ها پس از تعطیلی دارالتجاره بندرعباس، جزیره خارک را مرکز خود قرار داده و این قلعه را احداث کردند.این قلعه به وسیله کینپ هاوزن در سال 1747 بنا گردیده و به «قلعه هلندی ها» معروف است. 

عمارت ملک و پارک ساحلی آب شیرین کن ‌بوشهر

مجموعه ساختمان های عمارت ملک در حدود 100 سال قدمت دارد و در نزدیکی میدان بهمنی شهرستان بوشهر قرارگرفته است. مساحت زیربنای آن 4000 متر مربع بوده و در دوره قاجاریه توسط معماران فرانسوی با مصالح محلی احداث شده و درب و پنجره آن زیر نظر مهندسین فرانسوی ساخته شده است.

عمارت متعلق به یکی از ثروتمندان بوشهر به نام محمد مهدی ملک التجاره بوده است این کاخ توسط متجاوزین انگلیس اشغال شده و به صورت مقر نظامی آن ها در آمد. آن ها بعد از سال ها استقرار در این کاخ با ورشکست شدن ملک التجار (صاحب اصلی کاخ) لوازم نفیس آن را با قیمت کم خریداری کرده و با خود بردند. در اواخرسلطنت رضا شاه این عمارت که خوابگاه نظامیان شده بوده و پس از چندین بار بازسازی رو به ویرانی نهاد و متاسفانه به خاطر وسعت زیاد هنوز مرمت نشده است.

نوع و سبک معماری از سبک ساختمان سازی دو قرن پیش سواحل خلیج فارس که به بنگله معروف است تاثیر گرفته است و دارای یک قسمت استحفاظی , بارو و شاهنشین و قسمتی به صورت چند ایوان و اتاق های مسکو نی است.

پارک ساحلی آب شیرین کن هم در نزدیکی عمارت ملک و روبروی دانشگاه خلیج فارس قرار دارد که خیلی با صفا و زیباست. یک قسمت از این پارک جزء منطقه نظامی است ولی با این حال بازدید امکان پذیر است. رستوران سنتی و کافی شاپ هم در پارک موجود است و از پیتزا سمبوسه های خوشمزه پارک آب شیرین کن هم بی نصیب نمانید. پارک آب شیرین کن در اوایل فصل بهار از همیشه سر سبزتر و زیباتر است.

غارها

  غار تاریخی چهل‌خانه:در شمال سعدآباد دشتستان بوشهر رشته کوهی است که مشرف به رودخانه شاپور است. در ارتفاعات این کوه تعدادی اطاق شبیه به غارهای صخره ای و حجاری شده دیده می شود که یک مجموعه‌ی بسیار زیبا را تشکیل می دهند. اندازه های داخلی آن ها در ابعاد گوناگونی است. به دلیل ضعف نوع جنسیت سنگ کوه بر اثر عوامل طبیعی و فرسایش مثل سیل دچار تخریب شده است. ورودی این دخمه به شکل ذوزنقه بوده و در داخل آن طاقچه هایی در اشکال مختلف تعبیه شده است. طبق کارشناسی های مختلف به عمل آمده این مجموعه یکی از مراکز ادیان بوداگری در روزگار گذشته بوده ولی به علت اینکه ادیان غیر ملی مانند بودایی در ایران پیشرفتی نداشته اند و این دین در ماوراالنهر و خراسان و بلخ به طور مختصر رایج بوده احتمال صدق چنین نظری ضعیف است. اما با توجه به اشراف آن به رودخانه و قرار گرفتن چهره آن به سمت مخاور احتمال بیشتری وجود دارد که یکی از مراکز ادیان رسمی و ملی ایران در عهد ساسانیان باشد. نظر دیگری که می توان اظهار کرد کاربری این مجموعه به عنوان آسایشگاه، قلعه فراموشی و یا نگهداری متهمان سیاسی است. مع الوصف این آثار نیازمند به تحقیقات و مطالعه گسترده تری جهت روشن شدن کاربرد واقعی و زمان احداث آن است.

تالاب حله

محل تلاقی دو رودخانه دالکی و شاپور در منطقه حله تالاب بزرگی به وجود آورده است که یکی از تالاب های مشهور سراسر قلمرو جنوبی ایران محسوب می شود. آب این تالاب از سرریز جریان رودخانه دالکی و شاپور، بارندگی زمستانه و تا حدودی جزر و مد خلیج فارس تامین می گردد.

اطراف تالاب را نیزاری فرا گرفته و در داخل آن حیات گیاهی و جانوری ویژه ای به وجود آمده است. از این تالاب می توان به عنوان یک اکوسیستم محلی بهره برداری های تفرجی و پژوهشی به عمل آورد. این تالاب محل زیست هزاران پرنده آبزی مهاجر است که از آن جمله می توان به درنا، حواصیل، گاچی رو، پرستو، ترنی، حمامی، بط، هفت رنگ، دراج و خردل اشاره کرد.

این تالاب درسال ۱۳۴۲براثر طغیان رودخانه حله بوجود آمد و از آن سال به بعد به عنوان تالاب و منطقه حفاظت شده زیر نظر محیط زیست استان بوشهرقرار گرفت تالاب حله به عنوان یکی از گنجینه‌های ارزشمند حیات وحش وپرندگان بومی و مهاجر کشور در فاصله ۱۰کیلومتری شمال شرق بوشهر قرار دارد. تنوع گیاهی، وجود رودخانه حله و نزدیک بودن به سواحل این تالاب را به زیستگاه و چراگاه بسیار غنی برای حیات وحش تبدیل کرده‌است. وسعت منطقه حفاظت شده حله به ۴۲هزار و ۶۰۰هکتار می‌رسد که یکی از زیباترین مناظر طبیعی سواحل جنوبی کشور است. ۲۰هزار هکتار از منطقه حفاظت شده حله تالابی است و رودخانه دائمی حله منبع تامین آب این تالاب و منطقه است. درحاشیه رودخانه و تالاب حله انواع گیاهان آبزی رویش یافته وچراگاه مهمی برای جانواران و پرندگان آبزی و کنار آب چرایجاد کرده‌است. پرنده دراج و جغدانبار دو گونه پرنده بسیار کمیاب است که درحله می‌توان سراغ آنها را گرفت. انواع پرندگان شکاری و نوعی از عقاب هادرمنطقه حفاظت شده حله وجود دارند که کمتر در تالاب‌ها و مناطق حفاظت شده کشور به چشم می‌خورند.

این شکارگاه در 83 ‏کیلومتری جنوب شرقی برازجان واقع شده است.

باتشکر 

در این بخش به معرفی مهمترین جاذبه های گردشگری مشهد و استان خراسان رضوی خواهیم پرداخت.
 

 

استان خراسان شمالى، كه در گذشته بخشى از خراسان بزرگ بود، همواره عرصه دایمى ظهور و سقوط قدرت‏ها و حكومت‏ها در تاریخ گذشته ایران بوده است. در این سرزمین پهناور اقوام و حكومت‏هاى ترك و تازى و تاتار، غز و قجر و قبچان، مغول، تركمن و افغان حوادثى بى شمار آفریده ‏اند. جغرافیدانان قدیم، سرزمین ایران بزرگ (ایرانشهر) را به هشت اقلیم تقسیم كرده بودند كه خراسان بزرگترین و آبادترین اقلیم آن بوده است.
این استان در زمان ساسانیان بوسیله یك اسپهبد اداره می‏شد كه به او «پادگوسبان» می‏گفتند و چهار تن مرزبان تحت فرمان وى بودند كه هركدام یكى از چهار قسمت خراسان آن روز را اداره می‏كردند. خراسان در دوران اسلامى به چهار قسمت تقسیم می‏شد كه هر قسمت آن بنام یكى از چهار شهر بزرگ نیشابور، مرو، هرات و بلخ نامیده می‏شد.
در سال 31 ه.ق اعراب روانه خراسان شدند و طى همین دوره ساكنین ‏خراسان به دین اسلام گرویدند. سرزمین خراسان تا سال 205ه.ق در تصرف خاندان بنی ‏عباس بود.

ولى در سال 283 ه.ق بدست طاهریان، استقلال یافت و در سال 287 ه.ق جزو قلمرو سامانیان گردید. در سال 384 ه.ق سلطان محمود غزنوى خراسان را متصرف شد و در سال 429 ه.ق طغرل اول سلجوقى نیشابور را تصرف كرد. سلطان محمود غزنوى چندین بار با سلجوقیان جنگید و تركان غزنوى، سلطان سنجر سلجوقى را به سختى شكست دادند. در سال 552 خراسان به تصرف خوارزمشاهیان درآمد و در قرن هفتم هجرى قمرى بر اثر حملات مغول‏ها، این سرزمین ضمیمه متصرفات ایلخانان مغول گردید. در قرن هشتم هجرى، سربداران پرچم استقلال را در سبزوار برافراشتند و در سال 873 ه.ق خراسان به تصرف امیر تیمور گوركانى درآمد و شهر هرات نیز پایتخت اعلام شد.

در سال 913 ه.ق خراسان به تصرف ازبكان درآمد. پس از مرگ نادرشاه افشار (1160 ه.ق)، خراسان به تصرف افاغنه درآمد و در دوران قاجاریه با دخالت و حمایت استعمار انگلیس از افاغنه به منظور حفظ سرحدات هندوستان، سرانجام عهدنامه پاریس (1273 ه.ق) منعقد گردید و ایران متعهد گردید كه در امور داخلى افغانستان دخالتى نداشته باشد و در همین دوره خراسان به دو قسمت تقسیم شد: قسمت شرقى در افغانستان تحت الحمایه انگلیس شد و قسمت غربى در تصرف ایران باقى ماند. به عبارت دیگر، پرجمعیت‏ترین نواحى خراسان از ایران جدا شد.
استان خراسان شمالى امروز از نظر جاذبه‏ هاى طبیعى یكى از مناطق دیدنى ایران است. دریاچه ‏هاى كوچك چشمه‏هاى طبیعى و آب معدنى، تفرجگاه‏ها، مناطق حفاظت شده، ارتفاعات و قله ‏ها و ... از جاذبه ‏هاى این منطقه به شمار می ‏روند.
مردم استان خراسان شمالی دارای نژاد آریایی بوده و اقوام مختلفی که در این استان زندگی می کنند همگی ریشه آریایی داشته و نژاد واحدی دارند. كردها، ترک ها، لرها، عرب ها و بلوچ ها هریک در حفظ آداب و رسوم خود كوشا بوده و آداب و رسوم خاص خود را رعایت می کنند در استان خراسان شمالی خانواده از پدر و مادر و فرزندان تشكیل شده است و در بعضی از خانواده ها پدر و مادر بزرگ نیز همراه بچه ها و نوه های خود زندگی می كنند. ساختار خانواده ها بر پدرسالاری استوار است و تصمیم نهایی را پدر یا پسر بزرگ خانواده می گیرد. در ایلات و طوایف استان خراسان شمالی زنان دارای نقش موثر و مفیدی هستند.

در این استان مراسم سوگواری که به سوگواری های عمومی و خصوصی تقسیم می شوند از آداب و رسوم خاص خود برخوردارند. سوگواری های عمومی از دهه اول ماه محرم آغاز شده و تا آخر ماه صفر با آیین های مخصوص ادامه دارند. مراسم های سوگواری های خصوصی نیز از سه روز تا چهل روز متغیر بوده و بنا بر فرهنگ قومیتی از آداب مختلفی برخوردار است. در تاریخ فرهنگ و تمدن ایرانی، جشنها و روزهای عید، ریشه در تاریخ افسانهای ایران باستان یعنی سلسله پیشدادی دارند.
جشن ها و آیین های استان خراسان شمالی به جشن های مذهبی، ملی و محلی تقسیم می شوند. جشن های بزرگ مذهبی در استان خراسان شامل: جشن میلاد حضرت محمد (ص)جشن میلاد حضرت فاطمه (س) (روز مادر)جشن میلاد حضرت على (ع)( روز پدر)، جشن های بزرگ نیمه شعبان، روز میلاد حضرت امام زمان (عج )، مراسم های آغاز ماه مبارک رمضان و آداب گرفتن روزه، جشن بزرگ عید فطر و عید قربان، جشن بزرگ غدیر خم و تعیین حضرت ا0مام علی(ع) به جانشینی حضرت رسول الله(ص)، جشن بزرگ بعثت حضرت محمد (ص) و جشن میلاد دیگر امامان معصوم (ع) از جمله جشن های مذهبی مهم استان خراسان شمالی به شمار می آیند در میان جشن های ملی؛ جشن های ویژه عید نوروز مهم ترین و بزرگ ترین جشن ها به شمار می آیند.
سرزمین گنجینههای اقوام

خراسان شمالی پیوسته دروازه خراسان بزرگ تلقی شده است و اكنون نیز این استان با قریب یك میلیون نفر جمعیت و 28100 كیلومتر مربع مساحت از 14 استان كشور و 51 كشور در جهان بزرگتر است.
زندگی اقوام كرمانج، فارس، ترك، تركمن، عرب، لر و بلوچ كه در طول زمان با هم آمیخته و كانون وحدت در منطقه تشكیل دادهاند، این استان را به گنجینه قومیتها و مذاهب مختلف تبدیل كرده است. خراسان شمالی بهشت باستانشناسان است و پیشینه تاریخی آن به هزاره پنجم و ششم پیش از میلادی میرسد .كاوشها و گمانهزنیها از سكونت آریاییها، مادها و اشكانیان و ساسانیان و تمدن باشكوه آنان در این منطقه گواهی میدهد. پس از اسلام نیز آثار ارزشمندی از خوارزمشاهیان تا قاجار در این سرزمین بر جا مانده است.

دیدنیهای خراسان شمالی
هر یك از شهرستانهای استان برای گردشگران دیدنیهای فراوانی دارند، بجنورد كانون بزرگ جهانگردی شمال شرق ایران نام دارد و در سال 1375 به عنوان قطب گردشگری استان خراسان انتخاب شد.
بخش بزرگی از پارك گلستان در این منطقه قرار دارد. پارك بش قارداش،مجموعه تفریحی تاریخی مربوط به دوره قاجار كه آرامگاه سردار مفخم فرمانروای دوره ناصرالدین شاه در آن قرار دارد. چشمه پر آب معدنی با خواص درمانی، دو استخر زیبا و فضای سرسبز و خرم و درختان كهنسال پارك، مكان دلانگیزی برای گردشگران و مسافران است.
این پارك در 5 كیلومتری جاده بجنورد به شیروان واقع شده است و پارك زیبای بابا امان در 6 كیلومتری جاده بجنورد- اسفراین تفرجگاه دل گشای دیگری برای خانوادهها و گردشگران است.
دو بنای تاریخی مانند نگین درخشانی زینت بخش شهر بجنورد است. بنای تاریخی آئینه خانم مفخم، ساختمان زیبایی كه از دوره قاجاریه به جا مانده و با شماره 31167 در آثار ملی به ثبت رسیده و اكنون موزه زیبایی شده كه تماشای آن بسیار لذتبخش است.

موزه آئینه خانه مفخم در سال عربی 1254 تا 1321 هـ.ق بنا شده و روزگاری داخل باغ بزرگی قرار داشت كه دارالخلافه و مقر حكومتی سردار مفخم (یار محمدخان شادلو) بوده و ناصرالدین شاه قاجار و سایر مقامات عهد ناصری بارها در این ساختمان حضور داشتهاند.
بنای تالار آیینه با تلفیقی از معماری سنتی ایرانی و معماری مدرن اروپا ساخته شده و مصالح به كار رفته از سنگهای معدن چهار خروار بجنورد و آجر، ماسه، گچ، چوب، ملات ساروج، پی سنگی و شفته آهك است و یك معمار اصفهانیالاصل به نام ممتحن الملك شقاقی نخستین فارغالتحصیل آرشیتكت ایرانی از فرانسه آن را ساخته است.
وی معمار دارالفنون تهران هم هست. نمای ساختمان با كاشیهای زیبا از نوع معرق، معقلی و هفت رنگ تزئین شده و در قسمت ورودی ساختمان دو طبقه آئینه خانه، چهار ستون زیبا با بیش از ده متر ارتفاع و قطر 120 سانتیمتر دیده میشود. درهای ساختمان از چوب صندل باطرحها و نقشهایی از عاج فیل هندوستان معرقكاری شده است. از جمله دیدنیهای موزه در طبقه دوم 141 عكس سیاه و سفید از رجال سیاسی دوره صفویه، زندیه و قاجاریه است.
عمارت مفخم، روبهروی آیینه خانه، بنای زیبای دیگری در شهر بجنورد است كه اكنون محل استقرار سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان است. این بنا 32 اتاق و دو تالار دارد كه آینهكاری و كاشیكاری و گچبریهای آنها بسیار زیبا و تماشایی است.

بنای سنگی یا آتشكده اسپاخو یك اثر تاریخی برجسته از دوره ساسانی است كه در 100 كیلومتری غرب بجنورد واقع شده و از آثار ثبت شده ملی كشور به شمار میآید. در میان مردم روستای اسپاخو این بنا به كلیسای اسپاخو شهرت دارد.شهرستان شیروان با قدمت دیرینه خود كه از سكونتگاههای اولیه پارتها به شمار میآید، ییلاقهای زیبا و غارهای باارزشی دارد.
مناطق خوش آب و هوا و سرسبز و خرم كمنظیر شیروان و اطراف آن مانند گلیان، استخری و زوارم پذیرای گردشگران است كه در فاصله یك ساعت و نیم از مشهد به این شهر میرسند.
تپه نادری و برج و باروهای دوران اسلامی مانند چهارتاقی دوره تیموری، جاذبه كوچ عشایر قهرمانلو در اردیبهشتماه كه از مراغهتپه به این منطقه كوچ میكنند، غارهای سلیمان و پوستینی دوز و ییلاقهای گیل نامانلو، بوانلو، گلیان، چیانلو و آلاشلو را از جمله مكانهای دینی این شهرستان نام برد.
شهرستان جاجرم با تپههای باستانی باارزش، با قدمت 12هزارسال مانند قمتپه، تپه پهلوان و حیدران و مسجد جامع و قلعه سنگی زیبا به نام قلعه جلالالدین و كاروانسراها و رباطهای بهجامانده از جاده ابریشم، غار گنج كوه شوغان، منطقه حفاظتشده میاندشت و یخچال طبیعی سنخواست، حداقل یك روز گردشگران را به خود جلب میكند. شهر اسفراین یكی از اقامتگاههای نخستین ایرانیها محسوب میشود.
شهر اسفراین كه به نامهای سپهرآیین و میانآباد نیز از آن نام برده شده، یكی از شهرهای قدیمی خراسان است كه آثار باستانی و جاذبههای گردشگری فراوانی دارد كه روستای رویین و درهبیدواز در میان آثار طبیعی و شهر بلقیس از آثار تاریخی، شهرت و اهمیت بیشتری دارند.شهر بلقیس به سبك معماری ساسانی با قدمت صدراسلام كه در زمان صفویه نیز مسكونی بوده دارای 29برج و یك خندق بوده است.

كشتی باچوخه در اسفراین، مورد علاقه مردم خراسان است كه هر سال در ماه فروردین برگزار میشود و به پهلوان برنده، جوایزی مانند قوچ، جوایز نقدی و كالاهای برقی اهدا میشود. یك قسمت از ورزشگاه هنگام برگزاری مسابقه به زنان اختصاص دارد. كشتی باچوخه سمبل شهر اسفراین است و مجسمهای از این ورزش پرطرفدار در ورودی شهر نصب شده است.
از دیدنیهای شهر فاروج درههای جنگل گردو، جنگل بادام داغیان، چشمه مردكانلو، آبشار اسفجیر و سدچری (زیستگاه پرندگان مهاجر) و از آثار شهر مانهسملقان، جنگل بلوط دركش، چشمه آبگرم مهمانك، منطقه سولگرد و غاركنهگرم، شهرت زیادی دارند.

هفت روستای گردشگری
از میان 40 دهستان و یكهزار روستای استان خراسان شمالی، از سوی سازمان میراث فرهنگی، هفت روستا به عنوان روستاهای هدف گردشگری انتخاب شده است كه كارشناسان، این روستاها را مناسب توسعه گردشگری تشخیص دادهاند.
هفت روستای هدف گردشگری استان عبارتند از: روستای رویین در 27كیلومتری شمال اسفراین و 52كیلومتری جنوب شرقی بجنورد، روستای اسفیدان در 45كیلومتری بجنورد، روستای دركش در 7كیلومتری بجنورد، روستای زوارم در 28كیلومتری شیروان، روستای قلعهزو در 24كیلومتری شیروان و روستای استاد در 30كیلومتری شهرستان فاروج.

حیات وحش
در استان خراسان شمالی، تنوع جانوران و گونههای مختلف پستانداران، پرندگان، آبزیان و خزندگان مانند قوچ، میش، پلنگ، یوزپلنگ، آهو، سمور، گرگ، كبك، عقاب، تیهو، فاخته، پلیكان، فلامینگو، مار شتری، مار آتشی و مار قیطانی، از ویژگیهای این استان به شمار میآید.

صنایع دستی و سوغات
صنایع دستی و سوغات استان خراسان شمالی بسیار زیبا و متنوع است.
لباسهای تركمنی، كردی و عشایری، چاروق بجنورد، قالیچهها و پشتیهای تركمنی و كردی، چادر شب و حوله دستی اسفراین و جاجرم از جمله صنایع دستی استان است كه تنوع تولیدات عشایری، روستایی و شهری این كالاها امكان رونق زیاد آن را فراهم میسازد.
همچنین آبنبات(شكر پنیر) بجنورد، كشمش و آجیل فاروج، هلوی دركش، عسل رویین، خشكبار و سیب بهاری شیروان، گردوی اسفیدان، زوارم و رویین و خیارشور زوارم از سوغاتیهای این استان محسوب میشود.

موسیقی
موسیقی در زندگی اقوام و طوایف استان خراسان شمالی از تركمن، ترك و كرد، یك پدیده جدانشدنی است.
مردم با موسیقی، غمها و شادیها، آلام و آرزوهای خود را بیان میكنند و شهرت مقامهای موسیقی این دیار علاوه بر ایران در سایر نقاط جهان نیز مورد استقبال فراوان مردم قرار میگیرد.

دانستنی های گردشگری اسفراین

موقعیت جغرافیایی:


شهرستان اسفراین با وسعتی حدود 5345 کیلومتر مربع از شمال به شهر های بجنورد و شیروان، جنوب به شهرستان سبزوار در خراسان رضوی، غرب به شهرستان فاروج و شرق به شهرستان جاجرم محدود می شود.
شهر بلقیس:

در 3 کیلومتری جاده اسفراین به سبزوار واقع شده ، این بنای عظیم گلی را می توان پس از ارگ بم دومین بنای گلی ایران دانست.
بنا از دو قسمت شهر و ارگ تشکیل شده و دور حصار آن 29 برج قرار داشته است و از محوطه داخلی آن قطعات چینی های سبز رنگ و همچنین چینی های گل و بوته دار لاجوردی بر زمینه سفید مربوط به عصر صفوی به دست آمده است.
بقعه شیخ محمد رشید الدین:

بقعه شیخ محمد رشید الدین در 33 کیلومتری شمال شرقی شهرستان اسفراین و در حاشیه روستای بید واز قرار گرفته است.
بنای بقعه دارای طرحی هشت ضلعی است که گنبدی بر روی آن استوار شده و در داخل بنا دو ردیف کتیبه گچبری نفیس تعبیه شده است. در بخشی از کتیبه گچبری که باقیمانده شیخ محمد رشید الدین، نواده شیخ همام و نبیره شیخ احمد غزالی برادر امام محمد غزالی معرفی شده است.
دهکده توریستی رویین در 27 کیلومتری جاده اسفراین به بجنورد و در دره ییلاقی سرسبز رویین قرار دارد. معماری روستا به شیوه پلکانی است که نظر هر بیننده ای را به خود جلب می کند. هنر عمده بانوان در این منطقه چادر شب بافی است.
پیشینه تاریخی:


آریایی ها پس از ورود به سرزمین وسیع ایران در نقاط مختلفی سکنی گزیدند که اسفراین یکی از آن نقاط محسوب می شود.
پس از آن و پس از قدرت گیری قوم پارت اهمیت این منطقه بدلیل سکونت پارتیان در آن دو چندان گردید به گونه ای که در زمان اشکانیان و ساسانیان جزء مهمی از ابر شهر نیشابور محسوب می گشت.
پس از اسلام اسفراین موقعیت و اهمیت خویش را حفظ نمود.
این شهر بارها در هجوم مغولان و تیموریان با نابودی و کشتار مواجه شد اما هر بار پس از گذشت زمانی چند ، مجددا رو به آبادانی نهاد.
اسفراین به دلیل قدمت و پیشینه تاریخی قوی دارای قلعه ها و تپه ها ی باستانی و مساکن قدیمی بسیاری است.
پارک ملی ساریگان:

پارک ملی ساریگان که در کنار منطقه حفاظت شده آن قرار دارد در فاصله کوتاهی از اسفراین واقع شده و با بیش از 200 گونه گیاهی از تنوع مطلوبی برخوردار است و گیاهان دارویی فراوانی در این منطقه رشد می کند. از آن جمله میتوان به بومادران، تاج خروس، پیاز کوهی، چوبک، گل گاو زبان و خرفه اشاره نمود.
پارک ملی سالوک نیز مجاور منطقه حفاظت شده سالوک در شمال غربی اسفراین قرار گرفته و در دره های زاری، جوزی و چهار برج جنگل های پراکنده مشهود است. این منطقه زیستگاه پرندگان و حیوانات همچون آهو، قوچ، میش، گربه وحشی و پلنگ است .
برخی از جاذبه های گردشگری و تاریخی:

دره ییلاقی بید واز
دره ییلاقی اردغان
آبشار زیبای توی
آبشار زیبای ایزی
مناظر طبیعی سیاه خانه
غار گسك
غار نوشیروان
غار گور پان
کاروانسرای راونیز و...
جاذبه های گردشگری خراسان شمالی


استان خراسان شمالی با وسعتی بیش از 28 هزار و 179 کیلومتر مربع، 1/7 درصد از مساحت کل کشور را تشکیل می دهد و دارای جاذبه های گردشگری منحصر به فردی است.
خراسان شمالی از شمال با جمهوری ترکمنستان از جنوب و شرق به استان خراسان رضوی و از غرب به استان گلستان و سمنان محدود می شود و در گذرگاه زائران حرم مطهر علی بن موسی الرضا (ع) واقع شده است.
جاذبه های گردشگری و آثار باستانی استان خراسان شمالی همه ساله گردشگران زیادی را به خود فرا می خواند که بنا به گزارش کارشناسان میراث فرهنگی، سالانه 12 میلیون مسافر از این استان عبور و یا دیدن می کنند.
آرامگاه امامزاده سلطان سیدعباس بن موسی بن جعفر (ع) برادر امام رضا(ع)، آرامگاه امامزاده حمزه بن موسی الرضا (ع)، آرامگاه شاهزاده عبدالرحمن خرق، آرامگاه شیخ رشیدالدین محمد بیدوازی و مقبره شهدا از جمله مکانهای زیارتی و آثار باستانی این استان به شمار می رود.
همچنین قلعه جلال الدین، کاروانسرای قره بیل، چهارتاقی تیموری، غارهای هنامه، سنگ نگاره های جربت، معبد اسپاخو، آیینه خانه مفخم و عمارت مفخم از دیگر آثار باستانی این منطقه به شمار می رود که برخی از آنها به ثبت آثار ملی نیز رسیده اند.
روستاهای توریستی خراسان شمالی نیز با طبیعتی سرسبز و جاذبه های زیست محیطی همه ساله گردشگران زیادی را به استان فرا می خوانند.

روستای اسپیدان در شهرستان بجنورد، روستاهای استاد و خسرویه در فاروج، درکش در مانه و سملقان، رویین در اسفراین، زوارم در شیروان و روستای دشت در شهرستان جاجرم روستاهای توریستی خراسان شمالی هستند.
بخشی از جنگل گلستان نیز در محدوده استان خراسان شمالی واقع شده است که خود جاذب گردشگران بسیاری است.همچنین تنوع زیست محیطی، وجود گونه های متنوع گیاهی و جانوری و اقلیم مناسب این منطقه همه ساله جاذب طبیعت دوستان زیادی است.
مجموعه های تفریحی تفرجگاه "بش قارداش"، بوستان "بابا امان"، دره های اسفیدان، فیروزه، بازخانه، مهنان و چشمه آب گرم ایوب از دیگر جاذبه های طبیعی و گردشگری خراسان شمالی محسوب می شود.

تنوع اقوام از شاخصه های اصلی خراسان شمالی است، اهالی ترک، فارس، کرد، کرمانج، تات، بلوچ و ترکمن با صلح و صفا در کنار یکدیگر زندگی می کنند و مهمان دوستی و مهمان نوازی از ویژگی های آنان است.
اهالی خراسان شمالی، مردمی توانمند و هنرمند هستند که با الهام از طبیعت آثار هنری و صنایع دستی بدیعی را خلق می کنند که در سبد سوغات مسافران این استان جایگاهی ویژه دارد.
بافته های داری، گلیم، فرش و پشتی ترکمن، پلاس، سفره کردی، چاروق، چادرشب، لباسهای محلی کردی، ترکمنی و زیورآلات سنتی از جمله صنایع دستی خراسان شمالی است.آبنبات یا شکرپنیر نیز سوغات شهرستان بجنورد، شیرینی بخش کام مسافران این دیار است.

نگاهی به اماكن زیارتی بجنورد


بجنورد مركز استان خراسان شمالی كه در گذرگاه زایران بارگاه حضرت ثامن الحجج علیبن موسیالرضا (ع) واقع شده، همهساله میزبان هزاران زایر شیفتهای است كه در مسیر عبور خود مدتی را در این شهرستان سپری میكنند.
این شهر با داشتن ‪۴۹ بقعه متبركه مربوط به امامزادگان و فرزندان پیامبر (ص) و نیز برخورداری از مناظر زیبای طبیعی و آب و هوایی فرحبخش، میتواند این مسافران را تا مدت زیادی در خود میهمان كند.
آستانه مبارك امامزاده سیدعباس فرزند موسی بن جعفر (ع) در شهر بجنورد، به عنوان مشهورترین و پر زایرترین معصومزاده این خطه شناخته میشود .آن حضرت در دوران خلافت بنی عباس از مدینه منوره وارد خراسان شد و در اواخر قرن دوم هجری وفات یافت.
بنای این امامزاده كه در روزگار قدیم بر فراز تپهای باستانی درمجاورت شهر بجنورد ساخته شده با گنبدی فیروزه رنگ، خودنمایی میكند كه به آیاتی از قرآن مزین شده است .این بقعه متبركه كه نسبت به شهر، بر بلندا قرار گرفته، چشمانداز خوبی را برای مشتاقان به وجود آورده كه از آنجا همه شهر را پیش چشم دارند.
امامزاده سیدهادی فرزند امام موسی كاظم (ع) واقع در چهار كیلومتری غرب تفرجگاه ییلاقی "بشقارداش" در جنوب بجنورد ازدیگر زیارتگاههای این شهرستان است .این امامزاده كه در روستای تاریخی "ارگ" قرار دارد با گنبدی خشتی در میان باغی بزرگ ایجاد شده كه درختان كهنسال و سر به فلك كشیده آن، مناظر و چشم اندازهای زیبایی را ایجاد كرده است.
امامزاده محمدرضا (ع) از دیگر فرزندان امام هفتم شیعیان در فاصله ‪۱۰ كیلومتری شمال غربی شهر به فاصله یك كیلومتری در شرق روستای لنگر بجنورد واقع شده است . بنای نخستین این بقعه متبركه در دوره تیموریان و در زمان سلطان حسین بایقرا ساخته شده كه در سال ‪ ۱۳۲۹بازپیرایی و تجدید بنا شده است.
امامزاده اسماعیل فرزند امام موسی كاظم (ع) در 10 كیلومتری شمال شرقی بجنورد در مجاورت گردشگاه ییلاقی "باباامان" بجنورد واقع شده است. این مقبره مطهر كه در مجاورت جاده اصلی مشهد بهاستانهای شمالی و درمسیر اصلی زایران و گردشگران واقع شده همه ساله پذیرای شمار زیادی از شیفتگان اهل بیت عصمت و طهارت است.
مرقد امامزاده زین بن علی بن حسین از نوادگان امام حسین(ع) در فاصله ‪۱۴ كیلومتری جنوب شرقی بجنورد در روستای كوهستانی "درصوفیان" واقع است .بنای این امامزاده در غرب روستا در دامنه تپهای زیبا مشرف به دره مشجر درصوفیان قرار گرفته و محلی تفریحی و زیارتی محسوب میشود.
مكان زیارتی و سیاحتی ایوب پیغمبر در فاصله ‪۸۵ كیلومتری شمال بجنورد و در روستایی به همین نام از توابع بخش حصارگرمخان در حاشیه مرز ایران با جمهوری تركمنستان قرار گرفته است . علاوه بر مقبره موسوم به ایوب پیامبر، وجود چشمهای آب گرم كه مردم برای آن خواص درمانی و شفابخشی قایل هستند، سالانه شمار زیادی از زایران و گردشگران را به این ناحیه میكشاند

 باتشکر

 شهر یزد در فاصله 677 کیلومتری تهران و 316 کیلومتری اصفهان قرار دارد . شهرستان یزد در دره‌ای وسیع و خشک بین کوه های شیر کوه و خزانق واقع گردیده است. آب و هوای این شهرستان خشک و نیمه صحرایی با تابستان های گرم و خشک و زمستان های سرد و خشک است. معدل تعداد روزهای یخبندان در طول سال در حدود 55 روز می باشد.
جاذبه های طبیعی
سرو ابرکوه
سرو 5 هزار ساله ابر کوه مسن ترین موجود زنده جهان .


شن های روان صادق اباد
تپه های شن های روان با وسعت بیش از 1500 هکتار و ارتفاع بیش از 50 متر در فاصله 17 کیلومتری بافق در حاشیه روستای صادق اباد قرار دارد .
جاذبه های مذهبی
امامزاده جعفر (ع)
این بنا در محله « مصلی عتیق » شهر یزد قرار دارد . در کتاب یادگارهای یزد آمده است؛ امامزاده جعفر(ع) ، نسبتشان به امام جعفر صادق (ع) می رسد .
امامزاده حسین ابن موسی (ع)
آرامگاه حسین ابن موسی (ع) در سه کیلومتری شمال غربی شهرستان طبس قرار دارد . اصل بنا به تاریخ 494هـ . ق تعلق دارد و در سمت غربی صحن امامزاده ، ایوانی به نام ایوان " امیر علی مشیر " دیده می شود از ملحقات این آرامگاه ، ساختمان چهل چراغ است که مدفن چندی از حکام و بزرگان پیشین طبس است .

امامزاده سید نورالدین (ع)
امامزاده سید نورالدین احمد (ع) در محلی به نام " گاپله " در مسیر جاده تهران – یزد ، حد واسط اردکان –عقدا قرار دارد .
مسجد امیرالمومنین ( سرده )
مسجد امیرالمومنین ( مسجد سرده ) و ساباط مجاور آن در محله " سرده " شهر زارچ قرار دارد ، با توجه به سبک ساختمان گنبد ، ایوان و تاریخ موجود در زیلوی مسجد ، بنا را می توان متعلق به دوره زندیان و افشاریان دانست .
مسجد جامع فهرج
مسجد جامع فهرج ، واقع در سی کیلومتری شرق یزد ، یکی از نادر نمونه هایی است که معماری پیش از اسلام ایران را به معماری دوران اسلامی پیوند می دهد . در نتیجه ، می توان آن را به عنوان اثر کم نظیر دوران انتقال محسوب نمود .

مسجد جامع کبیر یزد
این مسجد در ضلع غربی‌ خیابان‌ امام خمینی ، انتهای‌ خیابان مسجد جامع ، محله دروازه شاهی‌ واقع است .

مسجد زردک
این مسجد در شمال غرب شهرستان اردکان قرار دارد . با توجه به شواهد موجود در بنا ، قدمت آن را می توان مربوط به قرن هفتم هـ. ق دانست .
جاذبه های باستانی
آب انبار شش بادگیری
این آب انبار در محله ای به همین نام در شهرستان یزد قرار دارد . این بنا دارای دو ورودی ( یکی در شمال و دیگری در جنوب مخزن ) ، شش بادگیر و مخزن بزرگی به حجم دو هزار متر مکعب است .
آب انبار گلشن
آب انبار گلشن واقع در محله " گازرگاه " شهر یزد ، از بناهای دوران معاصر است .
آب انبار میان راهی مسیر چک چک
این آب انبار مجاور نیایشگاه زرتشتیان یزد ، در فاصله هفتاد و پنج کیلومتری شهر یزد قرار دارد . با توجه به نحوه ساخت آن ، می توان گفت که این بنا متعلق به دوره قاجار است .
آب انبار وزیری
این بنا در اواخر قرن هشتم میلادی توسط " سیدرکن الدین ثانی " در محله مسجد جامع شهر یزد ساخت است .
آتشکده زرتشتیان
یکی از اماکن مربوط به زرتشتیان آتشکده آنها است . این بنا در خیابان آیت‌ الله کاشانی قرار دارد و شامل ساختمان مشجری است .

آسیاب آبی تفت
تنها آسیای باقی مانده از 17 آسیاب دایر بر روی قنوات 6 گانه اهرستان است .
آسیاب اشکذر
آسیاب اشکذر در شهر اشکذر که در فاصله ٢٠ کیلومتری شهر یزد و در عمق ۷ متری زمین احداث شده ، که آثار موجود مربوط به قرن هشتم هجری و در زمان سید رکن ‌الدین ساخته شده است .
آسیاب دو سنگی بیابان " محمد آباد میبد "
این آسیاب کم نظیر ، در عمق چهل متری زمین و در مسیر قنات " قطب آباد " احداث شده و هیچ گونه مصالح ساختمانی در ساخت آن به کار نرفته است .
آسیاب رستاق
این آسیاب در بیست کیلومترى جنوب شرقى جاده اصلى رستاق قرار دارد . با توجه به سبک معماری ، نوع تزیینات مقرنس ‌کارى‌ هاى صحن اصلى و نوع مصالح بکار رفته است .
بازار تبریزیان
بازار تبریزیان احتمالاً متعلق به دوره قاجار است و در انتهای بازار " پنجه علی" قرار دارد .
بازار دروازه مهریز
جهت بازار دروازه مهریز شمالی - جنوبی است ؛ جنوب آن از بازار " خان " شروع می شود و به کوچه دارالشفاء یا " دروازده تاریخی " شهر ختم می شود .
بازار زرگری
بازار زرگری در بخش شمالی خیابان قیام شهر یزد ، قرار دارد . این بازار احتمالاً به سده های دوازدهم و سیردهم هـ. ق تعلق دارد .
باغ دولت آباد
باغ دولت آباد از باغ‌ های قدیمی شهر یزد در کشور ایران است . این مجموعه یادگارى است از دوره هاى افشاریه و زندیه که شامل عمارت سردر ، ساختمان هشتى و بادگیر ، عمارت بهشت آئین و تالار آینه ، عمارت تهرانى آب انبار دو دهانه و باغ ناصر است .

برج ارجنان
این برج در روستای " ارجنان "، در بیست کیلومتری جنوب غربی شهرستان اردکان واقع و از برج های دوره قاجاری است .
برج پاگنده
این برج از مجموعه آبادی های روستای " میرزا حکیم "- از کلانتران شهر یزد ، معزول شده به سال 1046 هـ. ق- شهرستان اردکان است .
برج خواجه نعمت
برج خواجه نعمت یا " دیوار خواجه نصیر " مجاور بقایای حصار قدیمی روستای عقدا از توابع شهرستان اردکان قرار دارد .
برج و باروی قدیمی یزد
حصار و بارو از جمله آثاری است که در تمدن شهرنشینی قدیم اهمیت فوق العاده ای برای آن قائل بودند .

پارس بانو ( بونو پرس )
این زیارتگاه در دامنه کوه های " میل نیزار " و " لای چقک " روستای " ازرجوع " بخش عقدای شهرستان اردکان قرار دارد . این زیارتگاه همه ساله از اول تا پنجم تیر ماه ، محل تجمع و زیارت زرتشتیان است .
پخچال میبد
یگانه بازمانده یخچال های قدیمی این منطقه است که در داخل شهر میبد و در فاصله 50 کیلومتری شمال یزد ، در کنار راه کاروانرو و در جوار چاپارخانه ، آب انبار و رباط اصلی شهر قرار دارد .
پیرنارسون
زیارتگاه " پیرنارسون " یا " نارسونه " در جاده قدیم یزد – مشهد ، در میان ارتفاعات شهرستان های یزد و خرانق قرار دارد .
پیرهریشت
این آتشکده در پانزده کیلومتری شهرستان اردکان ، در دامنه کوه های کم ارتفاع و بدون پوشش گیاهی واقع شده است . بنا به توصیف فرهنگ بهدینان ، زرتشتیان بر این اعتقادند که " هریشت " محل غایب شدن یکی از کتیزهای بانوی " یزد گرد ساسانی " است .
چَک‌ چَک
چَک‌ چَک یا چکچکو یکی از زیارتگاه‌ های مهم زرتشتیان است . این زیارتگاه که زرتشتیان به آن پیرسبز نیز می ‌گویند در استان یزد و در کوه‌ های میان اردکان و انجیره قرار دارد
خانه رسولیان
این خانه که بیش از یک قرن از عمر آن می گذرد ، در محله سهل بن علی یزد واقع شده است که شامل دو بخش متمایز به صورت بیرونی و اندرونی است .

خانه کلاه دوز ها
این خانه در شمال میدان امیر چقماق شهر یزد قرار دارد . این بنا متعلق به یکی از تجار یزد به نام " کلاه دوز " است .
خانه لاری‌ ها
خانه لاری ها از مجموعه بناهای تاریخی متعلق به دوران قاجاریه شامل شش باب خانه با فضاهای کاملاً معماری ویژه خانه ‌های کویری می ‌باشد .

دخمه زرتشتیان ( برج خاموشان )
در پانزده کیلومتری جنوب شرقی یزد ، بر بلندای کوهی رسوبی و کم ارتفاع به نام کوه دخمه ، دو عمارت سنگی مدور برج مانند با فضای میان تهی قرار دارد .
قلعه ابراهیم آباد صدوق
قلعه تاریخی ابراهیم آباد در روستای ابراهیم ‌آباد ، در دهستان رستاق شهرستان صدوق استان یزد واقع شده است .
کاروانسرای ( رباط ) زین الدین
این کاروانسرا در شصت کیلومتری جاده یزد - کرمان و در فاصله پانصد متری از جاده قرار دارد .

کاروانسرای ( رباط ) قلعه خرگوشی
کاروانسرا قلعه خرگوشی نزدیک باتلاق " گاوخونی " در جاده قدیمی یزد - اصفهان و در ضلع جنوب غربی اردکان قرار دارد .
کاروانسرای رشتی عقدا
کاروانسرا و آب رشتی عقدا در شهرستان اردکان و در مدخل ورودی آبادی " عقدا " قرار دارند .
مدرسه ضیائیه ( زندان اسکندر )
مدرسه ضیائیه (زندان اسکندر) بنایی است با گنبد مرتفع واقع در جنب بقعه ی دوازده امام در محله ی فهادان با نمای ساده و درب ورودی کوتاه ، داخل صحن ، بنای تاریخی با عظمتی از یادگار های معماری اسلامی دوره مغول می باشد.
نارین قلعه - نارنج قلعه
از مهم ‌ترین و قدیمی‌ ترین بنا های شهر میبد ، قلعه‌ای است به نام « نارین قلعه » یا « نارنج قلعه » . این قلعه بنا بر نوع مصالح و سبک بنا ، مربوط به دوران پارت‌ ها یا ساسانیان است . که از آن به عنوان دژ یا کهن دژ شهر استفاده می ‌شده است .

جاذبه های فرهنگی
بقعه دوازده امام
بقعه دوازده امام از بنا های دوره سلجوقی است که در محله فهادان شهر یزد در مرکز ایران قرار دارد .
بقعه سید گل سرخ یزد
بقعه سید گل سرخ در خیابان سید گلسرخ ، در محله " سرچم " شهر یزد - بیرون دروازده کوشک نو - قرار دارد و متعلق به قرن نهم هـ. ق است .
بقعه شیخ احمد و شیخ محمد فهادان
این بقعه در خیابان فهادان ، محله فهادان ، جنب بقعه حسن فهادان واقع شده است .
گنبد عالی ابرکوه
گنبد عالی ابرکوه به دست عمید الدین شمس الدوله دیلمی از طایفه هزار اسبیان اشکور یکی از آثار منحصر به فرد ابرکوه می ‌باشد .

باتشکر 

 استان خوزستان با مساحتی بالغ بر 67 هزار و 282 کیلومتر مربع در جنوب غربی ایران قرار دارد که از شمال به استان لرستان، از شمال شرق به استان اصفهان، از شمال غرب به استان ایلام، از شرق و جنوب شرقی به استانهای چهارمحال و بختیاری و کهگیلویه وبویراحمد، از جنوب به خلیج فارس و از غرب به کشور عراق محدود می شود.

آ

ج‍م‍‍ع‍ی‍ت‌ ک‍ن‍ون‍‍ی‌ ‌اس‍ت‍‍ان‌ چ‍‍ه‍‍ار م‍ی‍ل‍ی‍ون‌ و 234 ‌ه‍ز‌ار ن‍ف‍ر ب‍ر‌آورد ش‍ده‌ ک‍ه‌ 33 درص‍د ‌آن‌ ر‌ا روس‍ت‍‍ائ‍ی‍‍ان‌ ت‍ش‍ک‍ی‍ل‌ م‍‍ی‌ د‌ه‍ن‍د. ‌ه‍م‍چ‍ن‍ی‍ن‌ ‌از م‍ج‍م‍و‌ع‌ ج‍م‍‍ع‍ی‍ت‌ ‌اس‍ت‍‍ان‌ ، 92/50 درص‍د ر‌ا م‍رد‌ان‌ و 8/49 درص‍د ‌آن‍ر‌ا زن‍‍ان‌ ت‍ش‍ک‍ی‍ل‌ د‌اده‌ ‌ان‍د. ‌آب‌ و‌ه‍و‌ا‌ی‌ ‌اس‍ت‍‍ان‌ خ‍وزس‍ت‍‍ان‌ در م‍ن‍‍اطق‌ ک‍و‌ه‍س‍ت‍‍ان‍‍ی‌ و م‍رت‍ف‍‍ع‌ ب‍‍ا ت‍‍اب‍س‍ت‍‍ان‍‍ه‍‍ا‌ی‌ م‍‍ع‍ت‍دل‌ و زم‍س‍ت‍‍ان‍‍ه‍‍ا‌ی‌ س‍رد، در ن‍و‌اح‍‍ی‌ ک‍و‌ه‍پ‍‍ای‍ه‌ ‌ا‌ی‌ د‌ار‌ا‌ی‌ ‌آب‌ و ‌ه‍و‌ا‌ی‌ ن‍ی‍م‍ه‌ ب‍ی‍‍اب‍‍ان‍‍ی‌ و در ن‍و‌اح‍‍ی‌ پ‍س‍ت‌ و ج‍ل‍گ‍ه‌ ‌ا‌ی‌ ‌ه‍رچ‍ه‌ ب‍ه‌ س‍م‍ت‌ ج‍ن‍وب‌ و ج‍ن‍وب‌ ش‍رق‍‍ی‌ ب‍ی‍‍اب‍‍ان‍‍ی‌ وج‍ود د‌ارد. زم‍س‍ت‍‍ان‍‍ه‍‍ا‌ی‌ ‌ای‍ن‌ ‌اس‍ت‍‍ان‌ ب‍وی‍ژه‌ در ن‍و‌اح‍‍ی‌ ج‍ن‍وب‌ و ج‍ن‍وب‌ ش‍رق‍‍ی‌ ‌اس‍ت‍‍ان‌ ‌ع‍م‍دت‍‍ا ک‍وت‍‍اه‌ و م‍‍ع‍ت‍دل‌ و ت‍‍اب‍س‍ت‍‍ان‍‍ه‍‍ا‌ی‌ ‌آن‌ طولان‍‍ی‌ و گ‍رم‌ ‌اس‍ت‌ ب‍ه‌ طور‌ی‌ ک‍ه‌ ح‍د‌اک‍ث‍ر م‍طل‍ق‌ درج‍ه‌ ح‍ر‌ارت‌ در ش‍‍ه‍ر‌ه‍‍ا‌ی‌ ‌ا‌ه‍و‌از، ‌آب‍‍اد‌ان‌ و دزف‍ول‌ در ت‍‍اب‍س‍ت‍‍ان‌ ب‍ه‌ ت‍رت‍ی‍ب‌ 50 و 41 و 50 درج‍ه‌ م‍‍ی‌ رس‍د م‍‍ع‍م‍ولا در ت‍ی‍رم‍‍اه‌ ب‍ه‌ ب‍‍الات‍ری‍ن‌ ح‍د خ‍ود و در ب‍‍ه‍م‍ن‌ م‍‍اه‌ ب‍ه‌ پ‍‍ائ‍ی‍ن‌ ت‍ری‍ن‌ م‍ی‍ز‌ان‌ خ‍ود در طول‌ س‍‍ال‌ م‍‍ی‌ رس‍د و در ‌ای‍ن‌ ن‍‍اح‍ی‍ه‌ ت‍‍ع‍د‌اد روز‌ه‍‍ا‌ی‌ ی‍خ‍ب‍ن‍د‌ان‌ ب‍س‍ی‍‍ار ‌ان‍دک‌ ‌اس‍ت‌. وجود تالاب هورالعظیم، باتلاقها، نیزارها وسواحل زیبای خلیج فارس در جنوب و کوههای بلند و برفگیر در تمامی نقاط شمالی استان و جلگه بسیار پست و گرم شرق خوزستان، دورنما و چشم اندازها و اقلیمهای متفاوتی بویژه در فصل بهار در چهارسوی استان فراهم آورده است. دسترسی به آبهای آزاد در طول سواحل جنوبی و داشتن رودخانه های متعدد و پر آب که از هزاره های پیش از میلاد زیستگاه اقوام کهن ایرانی و مهد تمدن و کشت و کار و آبیاری بوده، از زیرساختهای اصلی اکوتوریسم خوزستان محسوب می شود. همچنین وجود دریاچه پشت سدهای استان ازجمله دز که به عنوان ششمین سد مرتفع جهان شناخته شده، کارون 3، کرخه و سدهای شهید عباس پور و خلیل خان (چهل بری) امکانات فراوانی برای بهره برداری های گردشگری در این استان فراهم آورده است.

در خوزستان به علت ارتفاع پایین بخشهایی از این استان، در قسمتی از کرانه ها توسط دریا و در سایر نقاط به واسطه جریان رودخانه ها، باتلاقهای وسیعی به وجود آمده که به واسطه آب دائمی و زیاد به اسم “هور” معروفند و هورالعظیم، هور مزرعه و هور دورق از این جمله هستند.

خوزستان با وجود آب و هوای گرم آن، اما بستر رودخانه های مهمی چون کارون و اروند با قابلیت کشتیرانی در آنها و رودهای دیگری مانند زهره، جراحی، مارون، خور، نهرگاهی، بهره، شاوور، مرغاب، آب سوسن، آب شلا، ابوالعباس، اعلا، دره حراز(دمهلی)، بولاواس، صیدون، لیراب و رامهرمز است. همچنین وجود چشمه های آب گرم و معدنی عین خوش، دهلران، گراب، سیزنگر، گلگیر، در استان زمینه دیگری برای اکوتوریسم فراهم آورده که هریک از آنها استفاده های درمانی متفاوتی دارند، هرچند تاکنون بهره برداری گسترده ای از این چشمه ها صورت نگرفته است. هم اکنون قومیتهای مختلفی از جمله عرب، بختیاری و لر در این استان به سر می برند، در قسمت شمال و شمال شرق استان بیشتر مردمان لر ساکنند، همچنین طوایف بزرگ بختیاری نیز دراین نواحی سکونت دارند.

در قسمت جنوبی استان مردمان عرب نژاد سکونت دارند که با توجه به شواهد تاریخی، احتمالا اولین طوایف عرب در قرنهای اول، دوم و سوم میلادی و در عهد اشکانیان به خوزستان مهاجرت کرده اند.

تاریخ این مرز و بوم همواره شاهد ائتلاف مکرر میان عشایر بختیاری و عرب خوزستان در برابر فتنه های گوناگون دشمنان بوده است. مردم عرب خوزستان، حتی آنها که زمان زیادی از ورودشان به خاک خوزستان نمی گذرد، امتحان خود را در “ایرانی بودن” خود بخوبی پس داده اند، آنها جزئی از هویت ملی این سرزمین پاکند. استان خوزستان با داشتن آثار و بناهای تاریخی به جای مانده از تمدنهای پیشین که در طول تاریخ حیات خود به طور مستمر ومداوم بر این سرزمین حکومت کرده اند، از جاذبه های توریستی قابل ملاحظه ای برخوردار است. در کمتر سرزمینی میتوان تمدنهایی تا این حد متعالی و پیوسته را مشابه استان خوزستان پیدا کرد، تمدن و آثار به جای مانده از حکومت عیلامیان در شوش، هفت تپه، چغازنبیل، ایذه و بهبهان، هخامنشیان درشوش، اشکانیان در مسجد سلیمان، ساسانیان در شوشتر، دزفول، بهبهان و رامهرمز و بالاخره تمدن دوره اسلامی در اکثر نقاط این استان، همگی گویای تاریخ ارزنده و پربار این سرزمین و جزو میراثهای گرانقدر فرهنگی کشور محسوب می گردد. علاوه بر آثار تاریخی مشهور و اماکن مذهبی مانند زیارتگاهها و بقعه های متبرکه، چشم اندازهای طبیعی استان بویژه در مناطق کوهستانی از جاذبه خاصی برخوردار است. شاید برای کسانی که با جغرافیای استان آشنایی کامل ندارند ونام خوزستان برای آنان تنها تداعی کننده منظره ای از سرزمینی گرم و تفتیده با مردمانی با چهره های آفتاب سوخته است، دعوت به دیدن کوههای با قله های پوشیده از برف ایذه، دامنه های سرسبز اطراف این شهر، نرگس زارهای وسیع بهبهان ودشتهای لاله های واژگون رنگارنگ لالی و مسجدسلیمان، غریب بنماید اما واقعیت این است که اینها تنها گوشه کوچکی از زیبایی های استان خوزستان است. کارون پرپیچ و تاب که چون رقصنده ای خوش ادا بر پهنه دشت وسیع خوزستان می خرامد، جلوه ای منحصر به فرد در طبیعت این استان دارد و در جای جای آن می توان از طنازی این یار دیرین دشت خوزستان و شاخه هایش با نامهای مختلف حظ برد. اما ساحل کارون در اهواز و شاخه های انتهایی آن اروند و بمهنشیر در آبادان و خرمشهر چیز دیگری است، قایقرانان با قایقهای کوچک و ناخدایان با لنجهای چوبی نه چندان بزرگشان در اروند آماده اند تا مهمانان را در سفرشان به استان تا آخرین کرانه های اروند به مهمانی پیوندگاه این رود بزرگ با خلیج همیشگی فارس ببرند، جایی که یادآور دلاوریها و پایمردیهای رزمندگان در دفاع از عروس شهرهای ایران یعنی خرمشهر و آبادان است.

سدهای استان

غیر از کارون، دیگر رودخانه های جاری در استان ازجمله رود کرخه به عنوان طولانی ترین رود خوزستان، دز، مارون، هندیجان (زهره) و شاوور جاذبه های خاص خود را دارند که سدهای احداث شده در مسیر آنها چشم انداز زیبایی به وجود آورده و مامن مسافران و میهمانان بویژه در ایام نوروز است تا ساعاتی از اوقات خود را در کنار آنها با آرامش سپری کنند.

سد کارون 3 با مخزنی معادل سه میلیارد مترمکعب و نیروگاه 2000 مگاواتی آن علاوه بر تنظیم یک میلیارد مترمکعب آب برای مصارف کشاورزی، با تنظیم 5/7 میلیارد مترمکعب آب، سالانه توان تولید چهار میلیارد کیلووات ساعت برق را دارد و دیدار از این سد عظیم خاطره ای فراموش نشدنی برای مهمانان نوروزی را بر جای خواهد گذاشت.

بزرگترین پل قوسی کشور بر روی دریاچه سد کارون 3 در خوزستان چشم اندازی بسیار زیبا دارد و بنا به گفته مسوولان این سد، برای رفاه حال گردشگران و مسافران، توقفگاهی به ظرفیت 100 خودرو در این محل در نظر گرفته شده تا آنها از چشم اندازهای زیبا وطبیعی آن براحتی بهره ببرند. طول این پل 336 و دهانه آن 264متر است.

سد دز با ارتفاع 203 متری در شمال خوزستان روی رودخانه دز احداث شده و اکنون حدود 3/4 میلیارد مترمکعب آب در دریاچه ای به وسعت 63 کیلومتر مربع در پشت این سد ذخیره شده و به کمک توربینهای این سد سالانه 2/2 میلیارد کیلووات برق تولید میشود.

سد شهید عباسپور(کارون) در شمال شرقی مسجدسلیمان نیز که سال 1355 ساخته شده، مخزنی به گنجایش 2/9 میلیارد مترمکعب را داراست و برای آبیاری نزدیک به 41 هزار هکتار زمین کشاورزی در نظر گرفته شده است. این سد نیز محل مناسبی برای گذراندن یک روز مفرح است. سد کرخه که به عنوان بزرگترین سد خاکی خاورمیانه، روی رود کرخه احداث شده به همراه سد گتوند علیا، گدارلندر بر روی رودخانه کارون از دیگر سدهای دیدنی استان هستند. سدهای بزرگی چون دز، عباسپور، کرخه، مارون و مسجد سلیمان همه ساله در ایام نوروزی پذیرای میهمانان نوروزی و هموطنان هستند.

عشایر در خوزستان

دیدار از زندگی عشایر کوچ نشینی که در شش ماهه دوم سال در استان خوزستان اقامت دارند، تصویری هفت رنگ از چادرهای سفید که مردانی در آن اتراق کرده اند و زنانی زیبا که دامنهای پرچین و رنگارنگشان دل بیننده را به مهمانی رنگها می برد نیز مطمئنا علاقه مندان خاص خود را دارد.

در این تصویر الوان، طبیعت سرسبز، گوسفندان ایل و بزغاله های زیبای نورسیده آنها را در دامن خود می پرورد و نوای زنگوله های این موجودات به همراهی صدای خلخال پاهای زنان عشایر سمفونی کوچ ایل را با هم می نوازند.

تالابهای خوزستان

تالابهای زیبا و وسیع مانند تالاب هورالعظیم در دشت آزادگان و تالاب بین المللی شادگان، پارکهای جنگلی دزفول، شوشتر، مسجدسلیمان، نرگس زارهای طبیعی بهبهان و منطقه جنگلی دب حردان از دیگر جاذبه های طبیعی خوزستان به شمار می روند. ت‍‍الاب‌ ب‍ی‍ن‌ ‌ال‍م‍ل‍ل‍‍ی‌ ش‍‍ادگ‍‍ان‌ در ج‍ن‍وب‌ خ‍وزس‍ت‍‍ان‌ ب‍‍ا وس‍‍ع‍ت‍‍ی‌ ب‍ر‌اب‍ر ب‍‍ا 400 ‌ه‍ز‌ار ‌ه‍ک‍ت‍‍ار م‍ت‍ش‍ک‍ل‌ ‌از ‌ع‍رص‍ه‌ ‌ه‍‍ا‌ی‌ ‌آب‌ ش‍ی‍ری‍ن‌ ، ش‍ور و ل‍ب‌ ش‍ور ‌اس‍ت‌ ک‍ه‌ ش‍‍ه‍رس‍ت‍‍ان‌ ش‍‍ادگ‍‍ان‌ و روس‍ت‍‍ا‌ه‍‍ا و ن‍خ‍ی‍لات‌ ‌آن‌ ر‌ا چ‍ون‌ ن‍گ‍ی‍ن‍‍ی‌ در ب‍ر گ‍رف‍ت‍ه‌ ‌اس‍ت‌ .

‌از ‌ای‍ن‌ م‍ق‍د‌ار م‍س‍‍اح‍ت‌ ت‍‍الاب‌ ، پ‍‍ه‍ن‍ه‌ ‌ا‌ی‌ ح‍دود 327 ‌ه‍ز‌ار ‌ه‍ک‍ت‍‍ار ‌آن‌ ب‍ه‌ ل‍ح‍‍اظ د‌اش‍ت‍ن‌ طب‍ی‍‍ع‍ت‌ ب‍‍ه‍ت‍ر و ت‍ن‍و‌ع‌ زی‍س‍ت‍‍ی‌ ق‍‍اب‍ل‌ ت‍وج‍ه‌ طب‍ق‌ م‍ص‍وب‍ه‌ ش‍ور‌ا‌ی‌ ‌ع‍‍ال‍‍ی‌ ح‍ف‍‍اظت‌ م‍ح‍ی‍ط زی‍س‍ت‌ در س‍‍ال‌ 1351 ب‍ه‌ ن‍‍ام‌ پ‍ن‍‍ا‌ه‍گ‍‍اه‌ ح‍ی‍‍ات‌ وح‍ش‌ ش‍‍ادگ‍‍ان‌ ج‍زو م‍ن‍‍اطق‌ چ‍‍ه‍‍ارگ‍‍ان‍ه‌ س‍‍ازم‍‍ان‌ ح‍ف‍‍اظت‌ م‍ح‍ی‍ط زی‍س‍ت‌ ب‍ه‌ ث‍ب‍ت‌ رس‍ی‍د. ت‍‍الاب‌ ش‍‍ادگ‍‍ان‌ ‌از ت‍‍الاب‍‍ه‍‍ا‌ی‌ ن‍‍ادر و م‍‍ه‍م‌ ک‍ش‍ور ‌اس‍ت‌ ک‍ه‌ ب‍ه‌ ر‌غ‍م‌ ف‍ص‍ل‍‍ی‌ ب‍ودن‌ ب‍خ‍ش‌ ‌آب‌ ش‍ی‍ری‍ن‌ ‌آن‌ ، ‌آب‌ ش‍ور ت‍‍الاب‌ ب‍ه‌ دل‍ی‍ل‌ م‍ت‍ص‍ل‌ ب‍ودن‌ ب‍ه‌ خ‍ور‌ه‍‍ا و خ‍ل‍ی‍ج‌ ف‍‍ارس‌ ، د‌ای‍م‍‍ی‌ و پ‍ر‌آب‌ ‌اس‍ت‌ . ب‍ن‍‍اب‍ر ‌ای‍ن‌ ‌اک‍وس‍ی‍س‍ت‍م‌ و گ‍ی‍‍ا‌ه‍‍ان‌ و ج‍‍ان‍ور‌ان‌ و ب‍طور ک‍ل‍‍ی‌ ت‍ن‍و‌ع‌ زی‍س‍ت‍‍ی‌ در دو م‍ح‍ی‍ط ر‌ا م‍‍ی‌ ت‍و‌ان‌ در ‌آن‌ م‍لاح‍ظه‌ ک‍رد. در ‌ای‍ن‌ ت‍‍الاب‌ پ‍وش‍ش‌ گ‍ی‍‍ا‌ه‍‍ی‌ زی‍ب‍‍ای‍‍ی‌ ‌از “چ‍ولان‌ ” (گ‍ب‍ن‌ )، “ب‍رد‌ی‌ “، “ن‍‍ی‌ ” و ‌ع‍ل‍ف‌ ش‍ور د‌ارد و ب‍ی‍ش‌ ‌از 150 گ‍ون‍ه‌ پ‍رن‍دگ‍‍ان‌ ش‍‍اخ‍ص‌ و ح‍م‍‍ای‍ت‌ ش‍ده‌ ن‍ظی‍ر “‌اردک‌ م‍رم‍ر‌ی‌ “، “ت‍ن‍ج‍ه‌ “، “گ‍ی‍لان‍ش‍‍اه‌ خ‍‍ال‍د‌ار”، “ف‍لام‍ی‍ن‍گ‍و”، “‌اردک‌ س‍رس‍ف‍ی‍د”، “ل‍ی‍ک‍وت‍‍الاب‍‍ی‌ ” و ن‍ی‍ز م‍‍ا‌ه‍ی‍‍ان‍‍ی‌ ن‍ظی‍ر “ش‍ی‍رب‍ت‌ “، “ب‍ن‍‍ی‌ “، “ک‍پ‍ور”، “ب‍ی‍‍اح‌ “، “ش‍‍ان‍ک‌ ” در ‌آن‌ ب‍ه‌ وف‍ور ی‍‍اف‍ت‌ م‍‍ی‌ ش‍ون‍د و ‌ه‍م‍چ‍ن‍ی‍ن‌ لاک‌ پ‍ش‍ت‌ ف‍ر‌ات‍‍ی‌ (لاک‌ ن‍رم‌ ) ن‍ی‍ز ‌از ج‍م‍ل‍ه‌ گ‍ون‍ه‌ ‌ه‍‍ا‌ی‌ ج‍‍ان‍ور‌ی‌ زی‍ب‍‍ا‌ی‌ م‍وج‍ود در‌ای‍ن‌ ت‍‍الاب‌ ‌اس‍ت‌ .

طب‍ق‌ ‌آم‍‍ار رس‍م‍‍ی‌ 260 گ‍ون‍ه‌ پ‍رن‍ده‌ ‌از ج‍م‍ل‍ه‌ 175 گ‍ون‍ه‌ پ‍رن‍ده‌ م‍‍ه‍‍اج‍ر در ف‍ص‍ول‌ م‍خ‍ت‍ل‍ف‌ در‌ای‍ن‌ ت‍‍الاب‌ زن‍دگ‍‍ی‌ م‍‍ی‌ ک‍ن‍ن‍د و ‌ه‍م‍ه‌ س‍‍ال‍ه‌ درف‍ص‍ل‌ م‍‍ه‍‍اج‍رت‌ ، پ‍رن‍دگ‍‍ان‌ گ‍ون‍‍اگ‍ون‍‍ی‌ ‌از س‍ی‍ب‍ر‌ی‌ و دی‍گ‍ر ن‍ق‍‍اط س‍ردس‍ی‍ر ب‍ر‌ا‌ی‌ زم‍س‍ت‍‍ان‌ گ‍ذر‌ان‍‍ی‌ و ز‌اد و ول‍د در ‌ای‍ن‌ ت‍‍الاب‌ ف‍رود م‍‍ی‌ ‌آی‍ن‍د ک‍ه‌ ت‍ج‍م‍‍ع‌ ‌آن‍‍ه‍‍ا در ن‍ق‍‍اط م‍خ‍ت‍ل‍ف‌ ت‍‍الاب‌ و ح‍ت‍‍ی‌ ‌آب‍گ‍ی‍ر‌ه‍‍ا‌ی‌ ک‍ن‍‍ار ج‍‍اده‌ ‌اص‍ل‍‍ی‌ م‍ن‍‍اظر ب‍دی‍‍ع‍‍ی‌ در ک‍ن‍‍ار ‌آب‌ پ‍دی‍د م‍‍ی‌ ‌آورد.

‌ای‍ن‌ پ‍رن‍دگ‍‍ان‌ م‍‍ان‍ن‍د م‍ر‌غ‍‍اب‍‍ی‌ ، ‌غ‍‍از و درن‍‍ا ب‍ه‌ دل‍ی‍ل‌ س‍رم‍‍ا‌ی‌ ش‍دی‍د م‍ن‍‍اطق‌ ش‍م‍‍ال‍‍ی‌ ، ت‍‍الاب‍‍ه‍‍ا و زی‍س‍ت‍گ‍‍ا‌ه‍‍ه‍‍ا‌ی‌ خ‍وزس‍ت‍‍ان‌ ر‌ا ب‍ر‌ا‌ی‌ گ‍ذر‌ان‍دن‌ ف‍ص‍ل‌ زم‍س‍ت‍‍ان‌ ‌ان‍ت‍خ‍‍اب‌ م‍‍ی‌ ک‍ن‍ن‍د. ‌اردک‌ ‌ه‍‍ا، ش‍ک‍‍اری‍‍ه‍‍ا، ح‍و‌اص‍ی‍ل‌ ‌ه‍‍ا، ک‍‍اک‍‍ای‍‍ی‌ ‌ه‍‍ا، ب‍‍اک‍لان‌ ، ف‍لام‍ی‍ن‍گ‍و، ک‍ش‍ی‍م‌ و ک‍ن‍‍ار ‌آب‍چ‍ر ‌از ‌ان‍و‌ا‌ع‌ پ‍رن‍دگ‍‍ان‌ ‌ای‍ن‌ ت‍‍الاب‌ ‌اس‍ت‌ .

پ‍رن‍دگ‍‍ان‌ م‍‍ه‍‍اج‍ر ب‍ه‌ ت‍‍الاب‌ دو گ‍ون‍ه‌ ‌ان‍د: پ‍رن‍دگ‍‍ان‌ م‍‍ه‍‍اج‍ر ت‍‍اب‍س‍ت‍‍ان‍ه‌ ک‍ه‌ م‍‍ع‍م‍ولا م‍‍ه‍‍اج‍رت‍‍ی‌ ش‍رق‍‍ی‌ ‌غ‍رب‍‍ی‌ د‌ارن‍د و ب‍ه‌ م‍ن‍ظور ز‌اد و ول‍د و‌ارد خ‍وزس‍ت‍‍ان‌ م‍‍ی‌ ش‍ون‍د م‍‍ان‍ن‍د ‌ان‍و‌ا‌ع‌ ک‍وک‍ر (ب‍‍اق‍رق‍ره‌ ) و ک‍ب‍وت‍ر و در دی‍گ‍ر م‍‍ه‍‍اج‍ر‌ان‌ زم‍س‍ت‍‍ان‍ه‌ ک‍ه‌ م‍‍ه‍‍اج‍رت‌ ش‍م‍‍ال‍‍ی‌ ـ ج‍ن‍وب‍‍ی‌ د‌ارن‍د.

روس‍ت‍‍ای‍ی‍‍ان‌ ب‍وم‍‍ی‌ ح‍‍اش‍ی‍ه‌ ‌ای‍ن‌ ت‍‍الاب‌ م‍ردم‍‍ی‌ خ‍ون‍گ‍رم‌ و ص‍م‍ی‍م‍‍ی‌ ‌ه‍س‍ت‍ن‍د ک‍ه‌ ‌اک‍ث‍ر‌ا ب‍ه‌ زب‍‍ان‌ ‌ع‍رب‍‍ی‌ س‍خ‍ن‌ م‍‍ی‌ گ‍وی‍ن‍د، ب‍‍ا ‌ه‍م‍‍ا‌ه‍ن‍گ‍‍ی‌ س‍‍ازم‍‍ان‌ م‍ی‍ر‌اث‌ ف‍ر‌ه‍ن‍گ‍‍ی‌ و گ‍ردش‍گ‍ر‌ی‌ ‌اس‍ت‍‍ان‌ روس‍ت‍‍ا‌ی‌ “رگ‍ب‍ه‌ ” ب‍ه‌ ‌ع‍ن‍و‌ان‌ روس‍ت‍‍ا‌ی‌ ن‍م‍ون‍ه‌ و پ‍‍ای‍گ‍‍اه‌ گ‍ردش‍گ‍ر‌ی‌ ت‍‍الاب‌ ت‍‍ع‍ی‍ی‍ن‌ ش‍ده‌ و ‌اف‍ر‌اد‌ی‌ در زم‍ی‍ن‍ه‌ ر‌ا‌ه‍ن‍م‍‍ای‍‍ی‌ و ‌ار‌ائ‍ه‌ خ‍دم‍‍ات‌ م‍ورد ن‍ی‍‍از ب‍ه‌ گ‍ردش‍گ‍ر‌ان‌ ت‍‍ع‍ی‍ی‍ن‌ ش‍ده‌ ‌ان‍د. ‌ه‍م‍و‌اره‌ م‍‍ی‌ ت‍و‌ان‌ ق‍‍ای‍ق‍‍ه‍‍ای‍‍ی‌ ب‍‍ا ق‍‍ای‍ق‍ر‌ان‍‍ان‌ ن‍وج‍و‌ان‌ ر‌ا درک‍ن‍‍ار ‌آب‌ م‍ن‍ت‍ظر ی‍‍اف‍ت‌ ک‍ه‌ ب‍‍ا ک‍م‍ت‍ری‍ن‌ ت‍وق‍‍ع‍‍ی‌ و م‍خ‍ت‍ص‍ر ‌اش‍‍اره‌ ‌ا‌ی‌ “م‍رد‌ی‌ ‌ه‍‍ا‌ی‌ ” (پ‍‍ارو‌ه‍‍ا‌ی‌ م‍خ‍ص‍وص‌ ) ق‍‍ای‍ق‍‍ه‍‍ا ر‌ا ب‍ه‌ آب‌ ‌ان‍د‌اخ‍ت‍ه‌ و روح‌ ‌ان‍س‍‍ان‌ ر‌ا ب‍رف‍ر‌از پ‍‍ه‍ن‍ه‌ وس‍ی‍‍ع‌ ت‍‍الاب‌ ب‍‍ا رق‍ص‍‍ی‌ ب‍‍ان‍ش‍‍اط پ‍رو‌از م‍‍ی‌ د‌ه‍ن‍د.

م‍ن‍‍اظر ب‍س‍ی‍‍ار زی‍ب‍‍ا ب‍وی‍ژه‌ در ف‍ص‍ل‌ ب‍‍ه‍‍ار و ‌او‌اخ‍ر زم‍س‍ت‍‍ان‌ ب‍س‍ی‍‍ار دی‍دن‍‍ی‌ ‌اس‍ت‌ ، ‌ه‍م‍و‌اره‌ م‍‍ی‌ ت‍و‌ان‌ گ‍‍اوم‍ی‍ش‍‍ه‍‍ا‌ی‌ ش‍ن‍‍اور در‌آب‌ ر‌ا دی‍د ک‍ه‌ ب‍ه‌ ف‍رم‍‍ان‌ ک‍ودک‍‍ی‌ دس‍ت‌ ‌از ‌آب‌ ت‍ن‍‍ی‌ ش‍س‍ت‍ه‌ و در خ‍ش‍ک‍‍ی‌ ب‍ه‌ دن‍ب‍‍ال‍ش‌ رو‌ان‍ه‌ م‍‍ی‌ ش‍ون‍د، ن‍ی‍ز‌ار‌ه‍‍ا، ن‍خ‍ل‍‍ه‍‍ا و زن‍‍ان‌ روس‍ت‍‍ای‍‍ی‌ زح‍م‍ت‍ک‍ش‍‍ی‌ ک‍ه‌ پ‍‍ا ب‍ه‌ پ‍‍ا‌ی‌ م‍رد‌ان‌ خ‍ود ت‍ور‌ه‍‍ا‌ی‌ م‍‍ا‌ه‍ی‍گ‍ی‍ر‌ی‌ ر‌ا ت‍‍ع‍م‍ی‍ر م‍‍ی‌ ک‍ن‍ن‍د و ‌ع‍لاوه‌ ب‍ر ‌آن‌ ‌ه‍م‍ی‍ش‍ه‌ ب‍‍اف‍ت‍ه‌ ‌ه‍‍ا‌ی‌ ح‍ص‍ی‍ر‌ی‌ رن‍گ‍‍ارن‍گ‌ زی‍ب‍‍ای‍‍ی‌ د‌ارن‍د ک‍ه‌ م‍‍ی‌ ت‍و‌ان‌ ب‍ه‌ ی‍‍ادگ‍‍ار ‌از ‌ای‍ن‌ س‍رزم‍ی‍ن‌ ب‍ه‌ ‌ه‍م‍ر‌اه‌ ب‍رد.

مال آقا، روستای نمونه گردشگری

“مال آقا “روستایی در 32 کیلومتری شهرستان باغملک در این استان با بافت سنتی که کاملا بافت قدیمی خود را حفظ کرده است.

مال آقا درمنطقه ای کوهستانی از سلسله جبال زاگرس واقع شده که رودخانه ای مواج و سرد از کنار آن می گذرد و مسیر فرح بخش و زیبایی را ایجاد کرده است، همه ساله خصوصا در دو فصل بهار و تابستان دهها هزار نفراز اقصی نقاط خوزستان برای گذراندن اوقات فراغت و سیاحت به این مکان خوش آب و هوا سفر می کنند. علاقمه مندان دیدار این روستای زیبا از شهر باغملک که به سمت مال آقا حرکت می کنند با پشت سرگذاشتن شهر قلعه تل و طی حدود چهار کیلومتر راه با دیدن تپه ها و کوهها و نسیم خنک کوهستان و جنگلهای انبوه بلوط، گویی وارد دنیایی متفاوت تر از خوزستان شده اند. کمی جلوتر، روستای تمبی با قدمتی چند هزار ساله و بافتی زیبا در دل کوهستان در مقابل دیدگان گردشگران قد علم می کند و آنان را به یاد صفا و صمیمیت روستا می اندازد مکانی که روستایی باستانی را با همین نام مدفون شده در زیر پا دارد.

گفته می شود چندی پیش تعدادی از اهالی روستا که در پی حفاری خانگی بطور اتفاقی با بخش هایی ازمنطقه مدفون شده با آثار باستانی گرانقیمت و ارزشمندی مواجه شدند.

یادمانهای دفاع مقدس در خوزستان

مناطق عملیاتی دوران هشت ساله دفاع مقدس و یادمانهای ایجاد شده در مناطق اروندکنار، شلمچه، فکه، طلاییه و شهرهای آبادان و خرمشهر از جاذبه های گردشگری دوران دفاع مقدس استان خوزستان به شمار می روند.

همه ساله شهروندان بسیاری از سراسر کشور دراین مناطق حضور پیدا می کنند تا یاد و خاطره هشت سال جانفشانی پاکترین جوانان این مرز و بوم را در دفاع از میهن اسلامی خود زنده نگاه دارند و با آرمانهای شهیدان تجدید بیعت کنند.

‌آث‍‍ار ب‍‍اس‍ت‍‍ان‍‍ی خوزستان

خ‍وزس‍ت‍‍ان‌ در ب‍ح‍ث‌ ج‍‍اذب‍ه‌ ‌ه‍‍ا‌ی‌ ت‍‍اری‍خ‍‍ی‌ ب‍‍ا ب‍رخ‍ورد‌ار‌ی‌ ‌از پ‍ی‍ش‍ن‍ی‍ه‌ ‌ا‌ی‌ ‌غ‍ن‍‍ی‌ ‌از ت‍م‍دن‍‍ه‍‍ا‌ی‌ ب‍‍اس‍ت‍‍ان‍‍ی‌ ‌ای‍ر‌ان‌ زم‍ی‍ن‌ ج‍‍ای‍گ‍‍اه‌ خ‍‍اص‍‍ی‌ د‌ارد و ج‍‍ا‌ی‌ ج‍‍ا‌ی‌ ‌اس‍ت‍‍ان‌ ‌از ش‍وش‌ و ش‍وش‍ت‍ر و ‌ای‍ذه‌ گ‍رف‍ت‍ه‌ ت‍‍ا ب‍‍ه‍ب‍‍ه‍‍ان‌ و م‍س‍ج‍دس‍ل‍ی‍م‍‍ان‌ و ‌ا‌ه‍و‌از ک‍ه‌ ‌ه‍ر ی‍ک‌ ن‍ش‍‍ان‍‍ی‌ ‌از ‌ه‍وی‍ت‌ ت‍‍اری‍خ‍‍ی‌ ‌ای‍ن‌ م‍رز و ب‍وم‌ ر‌ا ب‍ر ت‍‍ارک‌ خ‍ود د‌ارن‍د، ب‍‍ازدی‍د ک‍ن‍ن‍دگ‍‍ان‌ ‌ع‍لاق‍ه‌ م‍ن‍د ب‍ه‌ ‌ای‍ن‌ ج‍‍اذب‍ه‌ ‌ه‍‍ا ر‌ا ب‍ه‌ گ‍رم‍‍ی‌ پ‍ذی‍ر‌ا ‌ه‍س‍ت‍ن‍د. ش‍‍ه‍رس‍ت‍‍ان‌ ‌ای‍ذه‌ و‌اق‍‍ع‌ در م‍ن‍طق‍ه‌ ک‍و‌ه‍س‍ت‍‍ان‍‍ی‌ ش‍م‍‍ال‌ خ‍وزس‍ت‍‍ان‌ در 205 ک‍ی‍ل‍وم‍ت‍ر‌ی‌ ش‍م‍‍ال‌ ش‍رق‌ ‌ا‌ه‍و‌از، م‍رک‍ز ‌ای‍‍ال‍ت‌ ‌آی‍‍اپ‍ی‍ر در دوره‌ ‌ای‍لام‍ی‍‍ان‌ ب‍وده‌ و ی‍ک‍‍ی‌ ‌از م‍وزه‌ ‌ه‍‍ا‌ی‌ ب‍‍ی‌ ن‍ظی‍ر س‍ن‍گ‌ ن‍گ‍‍اره‌ ‌ای‍ر‌ان‌ و ج‍‍ه‍‍ان‌ م‍ح‍س‍وب‌ م‍‍ی‌ ش‍ود. ب‍ی‍ش‍ت‍ر ‌آث‍‍ار دی‍دن‍‍ی‌ و ب‍‍ا ‌ارزش‌ ‌ای‍ذه‌ ک‍ه‌ در دوره‌ پ‍‍ارت‍‍ه‍‍ا ن‍ی‍ز ‌از ش‍‍ه‍ر‌ه‍‍ا‌ی‌ م‍‍ه‍م‌ ‌ای‍ر‌ان‌ زم‍ی‍ن‌ ب‍وده‌ ‌اس‍ت‌ ، ب‍ه‌ ص‍ورت‌ ن‍گ‍‍ارک‍ن‍ده‌ وگ‍ن‍ج‍ی‍ن‍ه‌ ‌ه‍‍ا‌ی‌ ج‍‍اوی‍د‌ان‌ ن‍ق‍ش‌ ب‍رج‍س‍ت‍ه‌ ‌ه‍‍ا ب‍ر دل‌ ک‍وه‌ ‌ه‍س‍ت‍ن‍د ک‍ه‌ ‌از ور‌ا‌ی‌ ق‍رن‍‍ه‍‍ا، ‌اس‍ت‍و‌ار و پ‍رش‍ک‍وه‌ ‌ه‍م‍چ‍ن‍‍ان‌ ‌ای‍س‍ت‍‍اده‌ ‌ان‍د و ‌ع‍ظم‍ت‌ ‌آن‍‌ه‍‍ا گ‍وی‍‍ی‌ گ‍ذر زم‍‍ان‌ ر‌ا ب‍ه‌ س‍خ‍ره‌ گ‍رف‍ت‍ه‌ ‌اس‍ت‌ .

“ک‍ول‌ ف‍ره‌ ” و‌اق‍‍ع‌ در ‌ه‍ش‍ت‌ ک‍ی‍ل‍وم‍ت‍ر‌ی‌ ش‍م‍‍ال‌ ش‍رق‌ دش‍ت‌ ‌ای‍ذه‌ ، “‌اش‍ک‍ف‍ت‌ س‍ل‍م‍‍ان‌ ” در ج‍ن‍وب‌ ش‍‍ه‍ر ‌ای‍ذه‌ ، ش‍ی‍ر‌ه‍‍ا‌ی‌ س‍ن‍گ‍‍ی‌ ک‍ه‌ ی‍‍ادم‍‍ان‍‍ی‌ ‌از ش‍ج‍‍ا‌ع‍‍ان‌ ب‍خ‍ت‍ی‍‍ار‌ی‌ و “خ‍ون‍گ‌ ‌اژدر” ی‍‍ادم‍‍ان‍‍ی‌ ‌از دوره‌ ‌ای‍ل‍ی‍م‍‍ای‍ی‍د‌ه‍‍ا ب‍ه‌ ش‍م‍‍ار م‍‍ی‌ رون‍د، ‌ازج‍م‍ل‍ه‌ ‌آث‍‍ار دی‍دن‍‍ی‌ ‌ای‍ن‌ ش‍‍ه‍رس‍ت‍‍ان‌ ‌ه‍س‍ت‍ن‍د.

در ‌ای‍ن‌ ن‍گ‍‍ارک‍ن‍ده‌ ‌ه‍‍ا، ‌ع‍ب‍‍ادت‍گ‍‍اه‌ ن‍‍ارس‍ی‍ن‍‍ا (‌از خ‍د‌ای‍‍ان‌ ‌ع‍ی‍لام‍‍ی‌ ) ص‍ح‍ن‍ه‌ ‌ه‍‍ای‍‍ی‌ ‌از ن‍ی‍‍ای‍ش‌ ش‍‍ا‌ه‍‍ان‌ ، ق‍رب‍‍ان‍‍ی‌ ک‍ردن‌ ب‍ر‌ا‌ی‌ خ‍د‌ای‍‍ان‌ و ‌آی‍ی‍ن‍‍ه‍‍ا‌ی‌ م‍ذ‌ه‍ب‍‍ی‌ و ‌غ‍ی‍رم‍ذ‌ه‍ب‍‍ی‌ ر‌ا ب‍ر س‍ی‍ن‍ه‌ خ‍ود ب‍ه‌ ی‍‍ادگ‍‍ار د‌ارد.

‌اش‍ک‍ف‍ت‌ س‍ل‍م‍‍ان‌ (ن‍ی‍‍ای‍ش‍گ‍‍اه‌ ت‍‍اری‍ش‍‍ا) درب‍رگ‍ی‍رن‍ده‌ چ‍‍ه‍‍ارن‍ق‍ش‌ ب‍رج‍س‍ت‍ه‌ ‌ای‍لام‍‍ی‌ ‌اس‍ت‌ ک‍ه‌ ن‍ی‍‍ای‍ش‌ “‌ه‍‍ان‍‍ی‌ ” پ‍‍ادش‍‍اه‌ م‍ح‍ل‍‍ی‌ ‌آی‍‍اپ‍ی‍ر ب‍ه‌ ‌ه‍م‍ر‌اه‌ وزی‍ر و خ‍‍ان‍و‌اده‌ ‌اش‌ ر‌ا ب‍ه‌ ن‍م‍‍ای‍ش‌ گ‍ذ‌اش‍ت‍ه‌ ‌اس‍ت‌ . خ‍ون‍گ‌ ‌اژدر ی‍‍ا ت‍ن‍گ‌ ن‍وروز‌ی‌ ن‍ی‍ز ن‍ق‍ش‌ ب‍رج‍س‍ت‍ه‌ ‌ا‌ی‌ ‌از زم‍‍ان‌ ‌ای‍لام‍ی‍‍ان‌ م‍رب‍وط ب‍ه‌ ح‍دود چ‍‍ه‍‍ار ‌ه‍ز‌ار س‍‍ال‌ پ‍ی‍ش‌ ‌از دور‌ان‌ ‌ای‍لام‍ی‍‍ان‌ و “خ‍ون‍گ‌ ک‍م‍‍ال‌ ون‍د” و “خ‍ون‍گ‌ ی‍‍ار‌ع‍ل‍‍ی‌ ون‍د” ن‍ی‍ز ن‍ش‍‍ان‌ ‌از دور‌ان‌ ‌اش‍ک‍‍ان‍ی‍‍ان‌ ب‍ر پ‍ی‍ش‍‍ان‍‍ی‌ د‌ارن‍د.

ش‍‍ه‍رس‍ت‍‍ان‌ ب‍‍ه‍ب‍‍ه‍‍ان‌ در ج‍ن‍وب‌ ش‍رق‍‍ی‌ ‌اس‍ت‍‍ان‌ خ‍وزس‍ت‍‍ان‌ ن‍ی‍ز ب‍‍ا ب‍‍اف‍ت‍‍ی‌ زی‍ب‍‍ا و ک‍‍ه‍ن‌ ‌آث‍‍ار‌ی‌ ‌ه‍م‍چ‍ون‌ ش‍‌ه‍ر “‌ارج‍‍ان‌ ” ی‍‍ادم‍‍ان‌ دوره‌ ‌ای‍لام‍‍ی‌ ، پ‍ل‌ “س‍‍اس‍‍ان‍‍ی‌ خ‍ی‍ر‌آب‍‍اد” ی‍‍ادم‍‍ان‌ دوره‌ پ‍ی‍ش‌ ‌از ‌اس‍لام‌ ، ‌آت‍ش‍ک‍ده‌ “خ‍ی‍ر‌آب‍‍اد”، ک‍‍ارو‌ان‍س‍ر‌ا‌ی‌ “دژ م‍‍ه‍ت‍‍اب‍‍ی‌ ” ی‍‍ادم‍‍ان‍‍ه‍‍ا‌ی‌ دوره‌ س‍‍اس‍‍ان‍‍ی‌ ، ح‍م‍‍ام‌ “ب‍خ‍ت‌ خ‍‍ان‌ ” و خ‍‍ان‍ه‌ “ن‍ج‍ف‌ خ‍‍ان‌ ” ی‍‍ادم‍‍ان‍‍ه‍‍ا‌ی‌ دوره‌ پ‍‍ه‍ل‍و‌ی‌ و م‍ق‍ب‍ره‌ ‌ه‍‍ا‌ی‌ ‌ام‍‍ام‍ز‌اده‌ ‌اب‍‍اذر و ب‍ش‍ی‍ر و ن‍ذی‍ر ر‌ا در خ‍ود ج‍‍ا‌ی‌ د‌اده‌ ‌اس‍ت‌ .

ق‍دی‍م‍‍ی‌ ت‍ری‍ن‌ پ‍ل‌ ج‍‍ه‍‍ان‌ ب‍ه‌ ن‍‍ام‌ پ‍ل‌ “س‍‍اس‍‍ان‍‍ی‌ ” ن‍ی‍ز در دزف‍ول‌ ق‍ر‌ار د‌ارد ک‍ه‌ ‌ه‍ن‍وز ‌ع‍ب‍ور و م‍رور ب‍ر رو‌ی‌ ‌آن‌ در ج‍ری‍‍ان‌ ‌اس‍ت‌ .

‌آر‌ام‍گ‍‍اه‌ “ی‍‍ع‍ق‍وب‌ ل‍ی‍ث‌ “، م‍ق‍ب‍ره‌ “ح‍زق‍ی‍ل‌ ن‍ب‍‍ی‌ (ص‌ )”، “س‍ب‍زق‍ب‍‍ا” ب‍ر‌ادر ‌ام‍‍ام‌ رض‍‍ا(‌ع‌ )، ب‍ق‍‍ع‍ه‌ “ش‍‍اه‌ رک‍ن‌ ‌ال‍دی‍ن‌ “، ب‍ق‍‍ع‍ه‌ “رودب‍ن‍د” و ب‍ق‍‍ع‍ه‌ “م‍ح‍م‍دب‍ن‌ ج‍‍ع‍ف‍ر طی‍‍ار” در دزف‍ول‌ ‌از ج‍م‍ل‍ه‌ ‌آث‍‍ار دی‍ن‍‍ی‌ ‌ای‍ن‌ ش‍‍ه‍رس‍ت‍‍ان‌ ‌ه‍س‍ت‍ن‍د.

ش‍‍ه‍ر ش‍وش‌ درش‍م‍‍ال‌ ‌غ‍رب‌ خ‍وزس‍ت‍‍ان‌ ، ش‍‍ه‍ر‌ی‌ ‌اس‍ت‌ ب‍‍ا ق‍دم‍ت‌ چ‍ن‍د ‌ه‍ز‌ار س‍‍ال‍ه‌ ک‍ه‌ ت‍‍اری‍خ‌ ، ن‍‍ام‌ ‌آن‌ ر‌ا ب‍ه‌ ‌ع‍ن‍و‌ان‌ ن‍خ‍س‍ت‍ی‍ن‌ خ‍‍اس‍ت‍گ‍‍اه‌ ش‍‍ه‍رن‍ش‍ی‍ن‍‍ی‌ و ی‍ک‍ج‍‍ان‍ش‍ی‍ن‍‍ی‌ در ‌ای‍ر‌ان‌ ب‍ه‌ ث‍ب‍ت‌ رس‍‍ان‍ده‌ ‌اس‍ت‌ .

‌ای‍ن‌ ش‍‍ه‍ر ح‍دود دو‌ه‍ز‌ار و 400 س‍‍ال‌ پ‍ی‍ش‌ ، م‍رک‍ز و پ‍‍ای‍ت‍خ‍ت‌ دو ‌ام‍پ‍ر‌اطور‌ی‌ ب‍زرگ‌ و م‍ت‍م‍دن‌ ‌ای‍لام‌ و ‌ه‍خ‍‍ام‍ن‍ش‍‍ی‌ ب‍وده‌ ‌اس‍ت‌ ک‍ه‌ ف‍رم‍‍ان‌ ج‍‍ه‍‍ان‍‍ی‌ ح‍ق‍وق‌ ب‍ش‍ر ک‍وروش‌ ک‍ب‍ی‍ر در ‌ای‍ن‌ م‍ن‍طق‍ه‌ ی‍‍اف‍ت‍ه‌ ش‍ده‌ ‌اس‍ت‌ . ب‍ق‍‍ای‍‍ا‌ی‌ دور‌ان‌ ب‍‍اش‍ک‍وه‌ ش‍وش‌ دروی‍ر‌ان‍ه‌ ‌ه‍‍ا‌ی‌ چ‍‍ه‍‍ارت‍پ‍ه‌ “‌آک‍روپ‍ل‌ “، ت‍پ‍ه‌ “‌آپ‍‍اد‌ان‍‍ا”، ش‍‍ه‍ر “ش‍‍ا‌ه‍‍ی‌ “، ش‍‍ه‍ر”ص‍ن‍‍ع‍ت‍گ‍ر‌ان‌ ی‍‍ا پ‍ی‍ش‍ه‌ ور‌ان‌ ” ب‍ه‌ ج‍‍ا‌ی‌ م‍‍ان‍ده‌ ‌اس‍ت‌ . م‍ق‍ب‍ره‌ “د‌ان‍ی‍‍ال‌ ن‍ب‍‍ی‌ (‌ع‌ )” ق‍ل‍‍ع‍ه‌ ش‍وش‌ “ش‍‍ه‍ر ش‍‍ا‌ه‍‍ی‌ “، “ک‍‍اخ‌ ش‍‍اوور” وم‍‍ع‍ب‍د ب‍‍اس‍ت‍‍ان‍‍ی‌ “چ‍‍غ‍‍ازن‍ب‍ی‍ل‌ ” ‌از م‍‍ه‍م‍ت‍ری‍ن‌ ‌آث‍‍ار ‌ای‍ن‌ ش‍‍ه‍رس‍ت‍‍ان‌ ب‍ه‌ ش‍م‍‍ار م‍‍ی‌ ‌آی‍ن‍د.

ش‍‍ه‍ر س‍ه‌ ‌ه‍ز‌ار س‍‍ال‍ه‌ دور‌ان‍ت‍‍اش‌ (م‍‍ع‍ب‍د چ‍‍غ‍‍ازن‍ب‍ی‍ل‌ ) در ن‍زدی‍ک‍‍ی‌ ش‍‍ه‍ر ک‍ن‍ون‍‍ی‌ ش‍وش‌ ‌از ‌آث‍‍ار ث‍ب‍ت‌ ش‍ده‌ ج‍‍ه‍‍ان‍‍ی‌ ف‍‍ه‍رس‍ت‌ ی‍ون‍س‍ک‍و م‍‍ی‌ ب‍‍اش‍د ک‍ه‌ ش‍ک‍وه‌ و ‌ع‍ظم‍ت‌ خ‍‍اص‍‍ی‌ د‌ارد.

ش‍وش‍ت‍ر، ش‍‍ه‍ر س‍‍ازه‌ ‌ه‍‍ا‌ی‌ ‌آب‍‍ی‌ ش‍گ‍ف‍ت‌ ‌آور و گ‍ن‍ج‍ی‍ن‍ه‌ م‍‍ه‍ن‍دس‍‍ی‌ ‌آب‌ ‌ای‍ر‌ان‌ ب‍‍اس‍ت‍‍ان‌ در خ‍وزس‍ت‍‍ان‌ ح‍ک‍‍ای‍ت‌ دی‍گ‍ر‌ی‌ د‌ارد ک‍ه‌ ‌آس‍ی‍‍اب‍‍ه‍‍ا و ‌آب‍ش‍‍ار‌ه‍‍ا‌ی‌ ‌آن‌ در ک‍ن‍‍ار ب‍‍اف‍ت‌ ق‍دی‍م‍‍ی‌ خ‍‍اص‌ ب‍‍ا م‍ح‍ل‍ه‌ ‌ه‍‍ا و خ‍‍ان‍ه‌ ‌ه‍‍ا‌ی‌ ق‍دی‍م‍‍ی‌ ش‍وش‍ت‍ر و‌اق‍‍ع‌ در 95 ک‍ی‍ل‍وم‍ت‍ر‌ی‌ ش‍م‍‍ال‌ ‌ا‌ه‍و‌از ن‍ی‍ز گ‍و‌اه‌ ت‍‍اری‍خ‌ ک‍‍ه‍ن‌ ‌ای‍ن‌ س‍رزم‍ی‍ن‌ ‌اس‍ت‌ .

ی‍‍ادم‍‍ان‍‍ه‍‍ای‍‍ی‌ چ‍ون‌ “ک‍لاه‌ ف‍رن‍گ‍‍ی‌ “، ‌آس‍ی‍‍اب‍‍ه‍‍ا ی‍‍ا ‌آب‍ش‍‍ار‌ه‍‍ا”، ق‍ل‍‍ع‍ه‌ “س‍لاس‍ل‌ “، پ‍ل‌ “ش‍‍اپ‍ور‌ی‌ “، م‍س‍ج‍د ج‍‍ام‍‍ع‌ ، ‌ام‍‍ام‍ز‌اده‌ ‌ع‍ب‍د‌ال‍ل‍ه‌ ‌از ج‍م‍ل‍ه‌ ‌آث‍‍ار ‌ارزش‍م‍ن‍د ‌ای‍ن‌ ش‍‍ه‍ر ‌اس‍ت‌ ک‍ه‌ ‌از دوره‌ ‌ه‍‍ا‌ی‌ م‍خ‍ت‍ل‍ف‌ ت‍‍اری‍خ‍‍ی‌ در دل‌ ‌آن‌ ب‍ه‌ ج‍‍ا‌ی‌ م‍‍ان‍ده‌ ‌ان‍د.

م‍س‍ج‍دس‍ل‍ی‍م‍‍ان‌ ر‌ا ش‍‍ای‍د ب‍ت‍و‌ان‌ ن‍خ‍س‍ت‍ی‍ن‌ ش‍‍ه‍ر پ‍‍ارس‍‍ی‌ در خ‍وزس‍ت‍‍ان‌ و ج‍ن‍وب‌ ‌غ‍رب‌ ‌ای‍ر‌ان‌ ب‍ه‌ ش‍م‍‍ار ‌آورد، ‌ای‍ن‌ ش‍‍ه‍ر ب‍ه‌ رو‌ای‍ت‍‍ی‌ ‌ه‍م‍‍ان‌ ش‍‍ه‍ر “پ‍‍ارس‍وم‍‍اش‌ “، ن‍خ‍س‍ت‍ی‍ن‌ ش‍‍ه‍ر ‌آری‍‍ای‍ی‍‍ه‍‍ا‌ی‌ م‍‍ه‍‍اج‍ر ب‍ه‌ ‌ای‍ن‌ س‍رزم‍ی‍ن‌ ‌اس‍ت‌ . م‍‍ع‍ب‍د “ب‍ردن‍ش‍‍ان‍ده‌ ” م‍رب‍وط ب‍ه‌ دوره‌ پ‍‍ارت‍‍ه‍‍ا، ص‍ف‍ه‌ “س‍رم‍س‍ج‍د” و ‌آت‍ش‍ک‍ده‌ ‌آن‌ ب‍ه‌ ‌ه‍م‍ر‌اه‌ چ‍‍اه‌ ن‍م‍ره‌ ی‍ک‌ ب‍ه‌ ‌ع‍ن‍و‌ان‌ ن‍خ‍س‍ت‍ی‍ن‌ چ‍‍اه‌ ن‍ف‍ت‌ ‌ای‍ر‌ان‌ و خ‍‍اورم‍ی‍‍ان‍ه‌ ‌از ج‍م‍ل‍ه‌ ‌آث‍‍ار ت‍‍اری‍خ‍‍ی‌ ‌ای‍ن‌ ش‍‍ه‍ر ‌ه‍س‍ت‍ن‍د. در ش‍‍ه‍رس‍ت‍‍ان‌ ر‌ام‍‍ه‍رم‍ز، ش‍‍ه‍ر س‍ل‍م‍‍ان‌ ف‍‍ارس‍‍ی‌ ق‍ل‍‍ع‍ه‌ “د‌ا و دخ‍ت‍ر”‌از دور‌ان‌ س‍‍اس‍‍ان‍‍ی‌ ، ش‍‍ه‍ر “م‍خ‍ت‍‍ارک‌ ” ی‍‍اد‌آور ق‍ی‍‍ام‌ س‍ی‍‍ا‌ه‍‍ان‌ ‌ع‍ل‍ی‍ه‌ ح‍ک‍وم‍ت‌ ‌ع‍ب‍‍اس‍ی‍‍ان‌ و “ت‍ل‌ ب‍رم‍‍ی‌ ” ب‍زرگ‍ت‍ری‍ن‌ س‍‍ای‍ت‌ ‌ای‍لام‍‍ی‌ ن‍ی‍ز ‌از ج‍م‍ل‍ه‌ ی‍‍ادم‍‍ان‍‍ه‍‍ا‌ی‌ ت‍‍اری‍خ‍‍ی‌ ‌آن‌ ‌ه‍س‍ت‍ن‍د ک‍ه‌ در ‌ای‍ن‌ ش‍‍ه‍رس‍ت‍‍ان‌ و‌اق‍‍ع‌ در ش‍رق‌ خ‍وزس‍ت‍‍ان‌ ق‍ر‌ار د‌ارن‍د.

باتشکر

جاذبه های گردشگری ایران " استان لرستان "

مرکز خرم آباد

شهرستان ها ازنا، الیگودرز، بروجرد، پل دختر، دورود، دوره، دلفان، سلسله، کوهدشت

شهرها ازنا، اشترینان، الشتر، الیگودرز، بروجرد، پل دختر، چالانچولان، چغلوندی، چقابل، خرم اباد، درب گنبد، درود، زاغه، سپید دشت، سراب دوره، فیروزآباد، کونانی، کوهدشت، گراب، معمولان، مومن آباد، نورآباد، ویسیان

جاهای دیدنی استان

آبشار نوژیان، آبشارهای سرکانه، امام زاده دوخواهران، پل کشکان، تالاب زردابه، دریاچه گهر، دژ شینه، غار کلماکره، فلک الافلاک، کاخ ساسانی رحمان آباد، کاروانسرای گوشه شهنشاه، مسجد سلطانی بروجرد

جاذبه‌های گردشگری استان

آبشار پر آب و مرتفع و بسیار دیدنی آب سفید، دریاچه گهر در بخش ززو ماهرو،آبشار چکان دهقادی،غار باستانی پشتکوه، کوه و سراب وغار تمندر،غار شاهرود، قبور تاریخی شاهرود،غار باستانی ، دریاچه شط تمی در پشتكوه، دژهای هخامنشی و پل‌های باستانی، قلعه باجول و آبشارهای دورک، امامزاده محمدبن حسن، امامزاده‌های فرسش ،امامزاده غیفر ابن علی دوزان، امامزاده پیر امام،قلعه مندیش،قلعه دختر تمند،قلعه بادباد،سد تاریخی بند دختر، روستای تاریخی شاپور آباد ، سراب ماهیچال، گورستان تاریخی شیر سنگ ها در بزنوید، چشمه و سراب گایکان، آبشار وارک(بخش بشارت زلقی)، آبشار تیندر،آبشار لوچ،دشت لاله‌های واژگون روستای خلیل اباد(که بزرگترین و زیبا ترین دشت لاله واژگون در جهان است ،جنگل های بلوط زز و ماهرو،منطقه مور زرین،منطقه قلیان،کوه رباط،کوه مندیش،قالی کوه ،اشترانکوه، و غیره.

صنایع دستی استان

تعدادی از واحدهای مهم صنعتی این شهرستان عبارت‌اند از: کارخانه شيشه لرستان، فولاد الیگودرز، جهان خودرو، همارشتن، سيم‌برش. استخراج سنگ‌های تزیینی ساختمانی از نوع چینی و کریستال، سنگ دانه بندی، پودر میکرونیزه از سنگ، فرآوری کربنات کلسیم نیز از دیگر صنایع رایح در این استان است.

بخشی از تولیدات شهرستان غلات، حبوبات، لبنیات دامی، عسل، ماهی قزل آلا ، سیب زمینی، آرد، ماکارونی، ویفر و بیسکویت است. عسل الیگودرز از بهترین و طبیعی ترین عسلهای ایران به شمار میرود،چنانکه سوغات ناب این شهر محسوب می شود.

صنایع دستی آن شامل هنرهای سرامیکی، قالیبافی، منبت کاری، سیم بافی، معرق کاری، گلیم بافی و جاجیم بافی می شود.

استان لرستان داراي آب وهواي متنوعي است، اين تنوع از شمال به جنوب و از شرق به غرب كاملا محسوس مي باشد.

زمستان هنگامي كه در شمال لرستان برف و كولاك ادامه دارد قسمتهاي جنوبي آن داراي هوايي مطبوع و باراني است . بخشهاي غربي مانند سفيد كوه نسبت به قسمتهاي شرقي ، يعني دورود و اليگودرز،نزولات جوي بيشتري دارد

تنوع آب وهوايي در شهر هاي استان مشاهده مي شود به طوري كه خرم آباد از اعتدال زمستاني و گرماي تابستاني،بروجرد از سرماي زمستاني واعتدال تابستاني،و اليگودرز از آب وهواي بسيار سرد در زمستان و معتدل در تابستان برخوردار است.علل تنوع آب وهواي لرستان عبارتند از:

۱- موقعيت رشته كوههاي زاگرس نسبت به جهت وزش بادهاي مرطوب غربي

۲- ارتفاع نسبتا زياد اين منطقه از سطح دريا

۳- فشردگي كوهها

۴- واقع شدن در عرض جغرافيايي متوسط

۵- اثر بادهاي گرم جنوبي ايران به طوري كه اختلاف بين حداكثر و حداقل مطلق دما به بيش از ۰۸ درجه سانتيگراد رسيده است .حداكثر دماي ثبت شده 4/47 وحداقل دماي مطلق ثبت شده ۵۳- است.

تفرجگاه هاي طبيعي

1-تفرجگاه تخت شاه

2- تفرجگاه شيرز

3-تفرجگاه مخمل كوه (تنگه شبيخون)

4-تفرجگاه بابا عباس

5-دره حوض موسي

6-تفرجگاه نوژيان

7-تفرجگاه شهنشاه (گوشه )

8-تفرجگاه تنگه چمشه

آبشار شوي يا تله زنگ

درجنوب شهرستان دورود ودر بين كوههاي سر تنگ شوي در حوالي روستاي شوي و در 10 كيلومتري ايستگاه راه آهن آبشار شوي واقع شده است .

اين آبشار كه به قولي زيباترين آبشار ايران است. آبشار شوي آبشاري زيبا ودلنشين است كه از غاري بيرون مي جهد و از گردنه اي بلند به پايين سرازير ميشود . ارتفاع آبشار 100متر وعرض آن 40 متر است كه زيبايي وچشم انداز ي كم نظير را به طبيعت ميدهد اطراف آبشار مملو از درختان بلوط ،بادام وپوشش گياهي بسيار مناسب است

در فصل بهار از سراسر كشور مردم علاقمند براي تفريح به سوي اين آبشار روي مي آورند و بخشي از اوقات خود را در پيرامون زيباي آن سپري مي كنند . اين آبشار در گويش محلي به (طاف شوي ) معروف است . راه دسترسي به آن از طريق ايستگاه راه آهن تله زنگ است.

آبشار بيشه

اين آبشار يكي از زيباترين آبشارهاي كشور است در ايستگاه راه آهن بيشه در شهرستان دورود واقع شده است آب و هواي مناسب وسرسبزي اطراف آبشار وچشم انداز كوههاي اطراف ساليانه پذيراي مهمانان ومسافران زيادي از مناطق مختلف كشور شده واين منطقه ديدني را به عنوان يكي از مناطق توريستي وگردشگري استان تبديل نموده است.

فاصله اين آبشار تا شهرستان دورود كه يكي از مسيرهاي ارتباطي آن است 35 كيلومتر مي باشد. ارتفاع آبشار ۴۸ متر تا نقطه برخورد با زمين و ۱۰متر نيز از آنجا تا وصل شدن به رودخانه سزار مي باشد . از شهرستان دورود به طرف ابشار مناطق ديدني در كنار رودخانه سزار وجود دارد كه مي توان به آبشار هاي فصلي و دائمي ،آبشارهاي يخي در زمستان و در ختان متنوع نام برد. فاصله آن تا خرم آباد از طريق جاده 64 كيلومتر –عرض تاج آبشار 20 متر مي باشد .17 پلاژ،7 چادر ،بازار چه محلي ،تلفن ،آب ،برق،خانه بهداشت وپاسگاه انتظامي در كنار آبشار داير مي باشد

آبشار آب سفيد

اين آبشار زيبا وديدني در منطقه ذلقي اليگودرز وبه فاصله حدود 50 كيلومتري واقع شده است، ارتفاع اين آبشار حدود 65 متر و عرض تاج آبشار آن در فصل پر آبي حدود 8 متر مي باشد . اين آبشار از دل كوه صخره اي به بيرون سرازير مي شود وسپس در مسافت كوتاهي به يك حوضچه تبديل مي شود . اين آبشار در فصل بهار پذيراي گردشگران زيادي است وپوشش جنگلي وگياهي در اطراف آبشار زيبايي وطراوت خاصي به اين منطقه توريستي داده است.مسير اليگودرز تا آبشار اتومبيل رو مي باشد

آبشار نوژيان

آبشار نوژيان در 51 كيلو متري جنوب شرقي خرم آباد (بخش پاپي ) به ارتفاع 95 متر وعرض تاج 5 متر واقع شده است .اين آبشار يكي از زيبايي هاي طبيعت لرستان است كه هر ساله ،بسياري از مردم را به سوي خود جلب مي كند .گردشگاه جنگلي نوژيان بالاي كوه تاف قرار دارد .در كوه (تاف )انواع گياهان دارويي مي رويند و طبيعت و آبشار زيباي آن شگفت انگيز و ديدني است .همواره بسياري از مردم براي تماشاي اين آبشار زيبا و هم چنين براي جمع آوري گياهان دارويي به اين ناحيه مي آيند و اوقات فراغت خود را در آنجا مي گذرانند . . راه ارتباطي آن از طريق خرم آباد به گردنه نوژيان جاده آسفالته ويا از راه آهن به ايستگاه كشور و از آنطرف هم با ياي پياده حدود 2ساعت پياده روي به سمت آبشار است.

آبشار چكان

اين آبشار در جنوب غربي اليگودرز در دامنه ارتفاعات مشرف بر دره چكان در فاصله 141 كيلومتري شهرستان خرم آباد به ارتفاع 30 متر وعرض تاج 4 متر قراردارد.اين آبشار از درون غاري مشرف بر زمينهاي زراعي چكان بيرون مي جهد و طول فوران آن به دهها متر ميرسد .اطراف آبشار منطقه اي وسيع با فضايي مطلوب و دل انگيز است كه در دو الي سه كيلو متري آن امام زاده اي به نام (ابو علي (ع))واقع شده است .آب اين آبشار در اواخر پاييز به مرور خشك مي شود و در روز هاي اوليه شروع فصل بهار مجددا با همان فوران به بيرون مي جهد، اين آبشار يكي از عجايب و زيبايي هاي طبيعت استان لرستان محسوب مي شود . در كنار آبشار پوشش گياهي ودرختاني همانند گردو ،زالزالك،گلابي ،چنار ،كيكم،بيد،بلوط،و... وجود دارد.

راههاي ارتباطي :

1-دورود به ايستگاه راه آهن سفيد دشت به طرف شول آباد با جاده شني

2-دورود به شاپله –تنگ ناله شنه چكان اين جاده مالرو ومخصوص كوهنوردي است .

3-اليگودرز با اتومبيل به طرف شول آباد بهار كار .چكان كه با اتومبيل تا چند كيلومتري آن جاده وجود دارد

آبشار وارك

اين آبشار درغرب گردنه نوژيان ، بخش پاپي در جنوب شرقي خرم آباد قرار دارد ويكي از زيباترين آبشارهاي كشور است . فاصله آن تا شهر خرم آباد حدود ۶۰ كيلومتر مي باشد . سرچشمه آبشار يك صخره سنگي است و پس از طي حدود ۱۵ متر از صخره دوم فرو ريخته و آبشار دوم را به وجود مي آورد . آبشار وارك در نزديكي آبشار نوژيان قرار دارد.

در فصل كم آبي ارتفاع قسمت اول ۷ متر با عرض حدود ۱۲ متر و قسمت دوم ۱۵/۵ متر با عرض ۵/۵۶ متر يكي از زيباترين منظره ها را در اين منطقه مي توان ديد . حداكثر ارتفاع آن به ۵۷ متر مي رسد و عرضي معادل ۵۰ متر را در بر مي گيرد . اطراف اين آبشار پوشيده از درختان ،بلوط،گلابي،زالزالك و.... وجود دارد. آبشار سركانه

اين آبشار درروستاي گريت بخش پاپي در فاصله 50 كيلومتري شهرستان خرم آباد به ارتفاع 15 متر وعرض تاج 17 متر قرار دارد واز جمله جاذبه هاي طبيعي وگردشگري ديدني استان محسوب مي گردد فاصله اين آبشار تا بخش پاپي حدود يك ساعت پياده روي مي باشد. اين آبشار در گويش محلي به تاف هفت چشمه معروف است .پوشش جنگلي اطراف آبشار را در ختان بلوط ،زالزالك.و مو وجود دارد.

آبشار افرينه

آبشار افرينه در كنار روستايي به همين نام در مسير جاده بين المللي خرم آباد به انديمشك قرار دارد . آين آبشار زيبا در فصل بهار وتابستان علاقه مندان وگردشگران زيادي را به خود جلب مي كند.

تونل برفي

تونل برفي بصورت طبيعي در برف ويخ هاي دامنه زيبا وسر به فلك كشيده اشترانكوه در منطقه كمندان شهرستان ازنا بوجود آمده است كه طول اين تونل بالغ بر 800 متر وارتفاع آن از كف تونل تا سقف بين 5/2 تا 3متر مي باشد .اين تونل برفي در را فقط در فصول بهار وتابستان مي توان بازديد نمود

درياچه گهر

درشرق استان لرستان ودر دامنه ارتفاعات اشترانكوه ، درياچه هاي دائمي و شيرين ((گهر بالا)) و((گهر پايين )) قرار دارند.درياچه گهر يكي از زيباترين درياچه هاي كوهستاني كشور مي باشد اين درياچه از ذوب برف هاي اشترانكوه و انباشت آب آن در پشت سد يا آب بندي كه از ريزش كوه پديد آمده است . فراواني نسبي آب هاي ورودي به اين درياچه باعث مي شود ، سر ريز آب آن به درياچه پاييني (بزرگ ) بريزد .

طول درياچه اصلي گهر را ۵/۱ كيلومتر و عرض متوسط آن را ۶۰۰ متر برآورد كرده اند . حداكثر عمق درياچه ۲۸ متر و مساحت آن در حدود ۱۰۰ هكتار و در ارتفاع 2400 متري ازسطح دريا وتنها داراي يك راه مالرو وصعب العبور به دامنه است .

درياچه گهر مانند آبگيري است كه از چشمه ها ، آبشارها و سراب هاي اشترانكوه پر شده و آب آن در تابستان و زمستان ثابت است . بيش تر سطح درياچه گهر در زمستان يخ مي بندد .

انواع بوته ها ، درختان تنومند بيد ، گياهان و گلهاي زيباي پيراموني ، اطراف درياچه را به صورت يك پارك طبيعي شگفت انگيز در آورده است .

زيبايي خيره كننده و چشم اندازهاي بديع درياچه سبب شده است هر ساله ، با وجود سختي راه ، انبوهي از مردم لرستان ، استانهاي اطراف و ديگر نقاط كشور ، با پاي پياده يا سواره به ديدن درياچه و زيبايي هاي آن بروند و چند روزي از اوقات فراغت خود را در آنجا سپري كنند .

درياچه كيو

در مركز شهر خرم اباد در كنار پارك كيو درياچه بسيار زيباي كيو قرار دارد اين دز=رياچه به شهر جلوه خاصي داده ودر كنار جاذبه هاي تاريخي فراوان در دره خرم آباد وچشمه هاي پر آب دره خرم آباد شهر را در رديف يكي از شهر هاي زيبا ي توريستي قرار داده است . آب آن از چشمه تامين مي شود .. مساحت آن هفت هكتار و عمق آن بين سه تا هفت متر است . اين درياچه از ارزش هاي توريستي درون شهري بر خوردار است وبه لحاظ ويژگيهاي خاص خود مي تواندبه عنوان يكي از مراكز جذب توريست تبديل شود .ودر كنار اين درياچه امكانات تفريحي ،شهربازي و چشم انداز زيبايي وجود دارد..

تالابهاي لرستان

تالابهاي لرستان از جمله جاذبه هاي طبيعي بويژه در فصل بارندگي زيباي خاصي به منطقه مي دهد .علاوه بر اين تالابها مامن وزيستگاهي مناسب براي انواع پرندگان ، آبزيان و پرندگان بومي ومهاجر مي باشد . در اين ميان هفت تالاب در منطقه آهكي در شرق رودخانه كشكان كبير كوه قرار دارند همچنين تالاب بيشه دالان در جنوب شهرستان بروجرد وتالاب سيلاخور در شمال غربي شهرستان دورود قرار دارد.

چشمه ها وسراب ها

ازجمله مواهب طبيعي و اكوتوريستي در لرستان وجود چشمه هاوسرابهاي متعدد در سطح اين استان است.اين سرابها وچشمه ها شرايط مناسبي را جهت جذب جمعيت توريستي داخل استان وخارج از استان را در روزهاي تعطيل فراهم مي نمايد . سراب هنام ، سراب كهمان در الشتر ،سراب چگني ،كيو و چشمه هاي گلستان، ،گرداب دارايي در خرم آباد ، سراب جانيزه ، زرشكه ، سفيد ،زارم ،كرتول ،و چشمه هاي ونايي ، دره خوني ، هفت چشمه و اسل در بروجرد و اشترينان ، سراب غارتمندر و گردكانك ،ماهي چال ، فرسيان، گايكان ،سر دره ،رود آب در اليگودرز ، سراب چشمه و رودك در دو رود ،و چشمه فلفلي در ازنا ، اطراف برخي از اين چشمه ها و سرابها از پوشش گياهي نادري برخوردار بوده و در طول فصول مساعد شرايط مناسبي را جهت جذب گردشگران فراهم مي نمايد

چشمه ها وسراب ها

ازجمله مواهب طبيعي و اكوتوريستي در لرستان وجود چشمه هاوسرابهاي متعدد در سطح اين استان است.اين سرابها وچشمه ها شرايط مناسبي را جهت جذب جمعيت توريستي داخل استان وخارج از استان را در روزهاي تعطيل فراهم مي نمايد . سراب هنام ، سراب كهمان در الشتر ،سراب چگني ،كيو و چشمه هاي گلستان، ،گرداب دارايي در خرم آباد ، سراب جانيزه ، زرشكه ، سفيد ،زارم ،كرتول ،و چشمه هاي ونايي ، دره خوني ، هفت چشمه و اسل در بروجرد و اشترينان ، سراب غارتمندر و گردكانك ،ماهي چال ، فرسيان، گايكان ،سر دره ،رود آب در اليگودرز ، سراب چشمه و رودك در دو رود ،و چشمه فلفلي در ازنا ، اطراف برخي از اين چشمه ها و سرابها از پوشش گياهي نادري برخوردار بوده و در طول فصول مساعد شرايط مناسبي را جهت جذب گردشگران فراهم مي نمايد

جاذبه های تاریخی

قلعه فلک الافلاک

قلعه فلک الافلاک که در مرکز خرم آباد روی تپه ای قدیمی به همین نام بنا شده، در میان دیگر آثار باستانی شهر از شکوه و صلابت ییشتری برخوردار است و در واقع مظهر فرهنگ و تاریخ منطقه لرستان به شمار می رود.

فلک الافلاک از شرق و جنوب غربی به رودخانه خرم آباد، از غرب به خیابان و محله دروازه برجی و از سمت شمال به خیابان فلک الافلاک محدود می شود. محوطه باستانی قلعه در حدود 120هزار مترمربع وسعت دارد و ارتفاع تپه با احتساب ارتفاع دیوارهای بنا، از سطح خیابان های مجاور حدود 40متر است. محدوده داخلی قلعه نیز در حال حاضر 5300مترمربع است.

فلک الافلاک ، هشت برج و دو صحن دارد و فضای داخلی آن به چهار تالار نسبتاً بزرگ پیرامون دو حیاط و تعدادی تالار و اتاق تقسیم شده است. زیرقلعه، چشمه آب بزرگی جاری است که به چشمه گلسان شهرت دارد و از دامنه شمالی تپه باستانی سرچشمه می گیرد. درب ورودی بنا درسمت شمال و در بدنه برج شمال غربی تعبیه شده و راهروی ورودی حیاط دوم در گوشه جنوب شرقی حیاط اول از زیر یک طاق نمای رفیع می گذرد. طاق نمای دیگری معاذی این طاق نمادر گوشه شمال شرقی حیاط اول برپاست و چاه آب قلعه در محوطه پشت این طاق نما حفرشده است. این چاه، 40متر عمق دارد و بخش بزرگی از بدنه آن با برش صخره ها به چشمه گلسان راه یافته است. در گذشته آب موردنیاز دژ فلک الافلاک از این چاه تأمین می شد که اکنون نیز قابل بهره برداری است.

از این قلعه در منابع تاریخی مکتوب با نامهای متفاوت «دژ شاپور خواست»، «سابرخاست»، «دزبر»، «قلعه خرم اباد» و سرانجام «قلعه فلک الافلاک» یادشده است. نامگذاری اخیر از دوره قاجاریه روی این بنا مانده و می توان گفت مناسب ترین نامگذاری قلعه است.

بنای نخستین فلک الافلاک ظاهراً مربوط به دوره ساسانی است؛ هرچند که برخی منابع، ساخت آن را به ز مان «شجاع الدین خورشید» سرسلسله اتابکان لر در قرن چهارم هجری نسبت می دهند. گفته مردم منطقه و مدارک تحقیقی، بر وجود بارویی دولایه و خشتی با دروازه برج پیرامون بنای کنونی دلالت دارد. این باروی گرداگرد بنا بیشتر به سمت غرب گسترش داشته و از بقایای برج های دوازدگانه آن، آثار دو برج در شمال غرب و جنوب شرق محوطه، اطراف قلعه قابل مشاهده است. در ساخت قلعه از مصالحی چون خشت، آجر، سنگ و ملات استفاده شده است.

قلعه فلک الافلاک، پایداری و ماندگاری خود را در دوره های مختلف تاریخی، مرهون موقعیت ممتاز سوق الجیشی تپه فلک الافلاک در گلوگاه دره خرم آباد است. از این رو بنای قلعه، آثار و نشانه های زیادی از تحولات معماری دوره های گوناگون را با خود به همراه دارد. همچنین در بنای فلک الافلاک به راههای عبور و مرور شمال به جنوب و شرق به غرب توجه شده است در دوره های تابستانی به نوعی مرکز ثقل مسیرهای دسترسی غرب کشور به شمار می آمده است.

قلعه فلک الافلاک پس از ثبت در فهرست آثار ملی کشور، موزه فلک الافلاک نام گرفته و شامل بخش های مردم شناسی، هنرهای سنتی و باستانی شناسی می شود. در تالار موزه مردم شناسی، عکس ها و ماکت های کوچک و بزرگ متعددی از شیوه ها و رسوم گوناگون زندگی مردان وزنان عشایر و روستایی در منطقه لرستان به نمایش گذاشته شده است. یکی از دیدنی های موزه مردم شناسیی سنگ قبرهای اهالی منطقه است که با دیگر نواحی ایران تفاوت بنیادی دارند. در این نواحی رسم بوده که بالای قبر، سنگی عمودی کار گذاشته و روی آن صحنه هایی از زندگی فردمتوفی را حجاری می کرده اند. به عنوان مثال اگر متوفی شکارچی بوده، روی سنگ قبر عمودی وی تصاویری از اسلحه، شکار و… حک می کردند.

بخش قابل توجه دیگر موزه فلک الافلاک، تالار باستان شناسی است. در این قسمت، تعداد زیادی اشیای ارزشمند مفرغی، سفالی و سنگی متعلق به هزاره های پیش از میلاد به نمایش گذاشته شده است. این آثار طی سالهای اخیر از قاچاقچیان و حفاران غیرمجاز ضبط شده یا در پی حفاری و کاوش گروههای باستان شناسی به دست آمده و مجموع آنها بیانگر قدمت، دیرینگی و پیشرفت تمدن کهن منطقه لرستان است.

ویژگی های تاریخی ومعماری قلعه فلک الافلاک آن را در میان یادگارهای تاریخی غرب کشور متمایز ساخته و به آن شکوه و جذابیت خاصی بخشیده است. همچنین آن حوزه جغرافیایی بخش زیادی از حیثیت و اعتبار معنوی و تاریخی خود را مدیون وجود فلک الافلاک است. هرچند این دژ تاریخی در طول تاریخ تحولات بسیاری را به چشم دیده و در برابر آسیب ها پایداری کرده ولی در چند دهه اخیر مسائل و مشکلات فراوانی برآن عارض گردیده است. از جمله آنها می توان به حضور نهادهای غیرمسؤول در حریم قلعه اشاره کرد که در مقوله مدیریت قلعه و جذب گردشگران موجب چالش های اساسی را به وجود آورده و لطمات جبران ناپذیری بدان وارد کرده است. با این حال در یکی دوسال گذشته با یک اجماع کلی تصمیم گرفته شده که با رفع مشکلات حاشیه ای، شکوه و جلال گذشته فلک الافلاک بازیابی شود؛ به گونه ای که اعتبار فرهنگی منطقه تجدید گردد.

پل شاپوری ( پل شاپوری یا پل شکسته خرم آباد)

این پل یکی از شاهکارهای معماری دوره ساسانیان محسوب می شود و در جنوب شهر خرم آباد واقع شده است. این پل حدود 230 متر طول و بیش از 19 چشمه طاق داشته که در حال حضار فقط 5 چشمه طاق از آنها بر جای مانده است. مصالح این پل از سنگ، ملات گچ و ساروج است که با ویژگیهای فنی بسیار ارزشمندی ساخته شده است. این پل بخشهای غربی لرستان را به شرق خرم آباد و از آنجا به خوزستان متصل می کرده و به همین لحاظ از اهمیت خاصی برخوردار است. این پل با شماره 1051/2 در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.

بازار میرزا سید رضا

این بازار در سال ۱۳۰۱ هـ. ق. به همت میرزا سید رضا در خرم‌آباد ساخته شده است. میرزا سید رضا مقام نائب حکومتی داشته است. این بازار ۲۴ دهنه دکان و شامل ۱۶ دهنه دکان و محوطه و صحن بارانداز ۲۴ دهنه دکان است. بازار مرکز خرید و فروش طلا در شهر خرم‌آباد است.

مناره آجری

این بنا با قدمتی در حدود 900 سال در جنوب خرم آباد و در کناره شهر قدیمی شاپور خواست بر روی پایه سنگی برپا شده و حدئود 30 ارتفاع دارد. قطر سطح تحتانی آن 5/5 متر است و با پیمودن 29 پله دورانی می توان به بام مناره صعود نمود. ظاهراً از آن برای هدایت کاروانهایی که به سمت شهر قدیمی شاپور خواست می آمده اند استفاده می شده است. هم اکنون نیز از فراز آن می توان دورترین چشم اندازهای زیبای شهر را مشاهده کرد. این اثر به شماره 1930 در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده است.

مسجد جامع خرم‌آباد

در سال ۹۷۰ هـ. ق. به دستور شاه پرور سلطان مسجد جامع خرم‌آباد ساخته شد و در سال ۱۱۱۰ به دستور حسین صفوی بنای آن تعمیر شد. در سال‌های بعد نیز این مسجد بازسازی و تعمیر گردیده است. مسجد در قدیم به‌عنوان مدرسه اشتهار نیز بوده است.

غار کنجی

غار کنجی در ۴ کیلو متری جنوب شهر خرم آباد در کمر کش یک کوه قرار گرفته است. دسترسی به این غار، از طریق یک مسیل دره ای امکان پذیر است. در فصل بهار، از دامنه های آن، چشمه های آب جاری می شوند. این غار یکی از منظم ترین غار ها از لحاظ سطوح داخلی است. مساحت آن بیش از ۲۰۰ متر مربع است و کف خاکی آن ۲ متر قطر دارد. در قسمتی از دهانه آن، یک تپه خاکی وجود دارد که در کاوشهای انجام شده، چند گور مربوط به پیش از تاریخ همراه با اسکلت های متعدد بدست آمده است. در دامنه و چشم انداز این غار، دشتی وسیع با تپه های مصنوعی وجود دارد.

غار ارجنه

در دشت جنوبى درهٔ خرم‌آباد، یک کوه کوچک و کم ارتفاع به نام «گرارجنه» وجود دارد که تعدادى غار کوچک در سمت شرقى آن پدید آمده‌اند و به نام همان کوه مشهورند.

غار قمری

این غار در غرب دره خرم‌آباد و در سینه‌کوهی شرف به این شهر است. غار باریک و طولانی است تاکنون انتهاء آن کشف نشده است.

غار یافته

این غار در ۲۵ کیلومترى جنوب غربى شهر خرم‌آباد بر سر راه کوهدشت در محلى به نام «سولیزه» بر دامنهٔ کوه «یافت» واقع شده و سطح و فضاى داخلى آن محدود است.

غار قاژه یا مغار

در جنوب شرقى «کوه یافته»، در بخش چگنى خرم‌آباد غارى است به نام «قاژه» یا «مغار» که در داخل آن، تعدادى «استالاکتیت» و «استالاگمیت» دیده مى‌شود. دهانهٔ ‌غار به سوى شرق است. در داخل غار، حوضچه‌اى پر از آب سرد به وجود آمده که نسبتاً بزرگ است و بیش از ۱/۵ متر عمق دارد. در قسمت غربى دهانهٔ‌ غار، ‌یک راه باریک وجود دارد که با سنگ و گچ، چند پله در آن ساخته شده است. این غار، اقامتگاه موقت شکارچیان است و امکان دارد در گذشته، این راه را شکارچیان ساخته باشند. در هر حال بازدید از این غار و تماشاى طبیعت اطراف مسیر آن، ‌جذاب و دیدنى است.

غار کوگان

این غار یکی از معدود غارهای مصنوعی استان است که به دست انسان در دل کوهستان ها بوجود آمده است. غارکوگان در ۵۲ کیلومتری جنوب شرقی خرم آباد در روستای خوش آب و هوایی به همین نام قرارگرفته است. غار کوگان جزو غار های چند طبقه است که دسترسی بسیار سختی دارد و رسیدن به آن بدون تجهیز به امکانات و وسایل کوه نوردی و غار نوردی دشوار است. این غار دژ مانندکه تماما با حجاریهای طاقت فرسا بوجود آمده به استناد سکه هایی که در اطراف آن به دست آمده است به دوره اشکانیان تعلق دارد و طی قرون متمادی به عنوان یک محل سکونت دائمی مورد استفاده قرار گرفته است.

غار دوشه

یکى از غارهاى تاریخى استان است که در روستاى کرشوراب از توابع بخش چگنى خرم‌‌آباد واقع شده و حاوى نقاشى‌ها و کتیبه‌هاى تاریخى متعدد و جالب توجه است. براى ورود به غار باید از غرب تنگه دوشه به بالاى کوه صعود کرد. ارتفاع سقف تا کف غار در حدود پنج متر است. داخل آن به شکل دایرهٔ منظم است که انحناى قسمتى از دیواره‌هاى آن، به علت پیش‌آمدگى دیوارهٔ کوه، به هم پیوسته است. بر دیواره‌هاى مسطح این غار، ‌در حدود یکصد و ده نقش با رنگ سیاه نقاشى شده است. بر دیوارهٔ غربى آن نیز به جز نقش‌هاى یاد شده، دو کتیبه وجود داشته که یکى به کلى از بین رفته و نیمى از دیگرى نیز محو شده است. مهم‌ترین علت سالم ماندن نقوش کتیبه، دورى از عوارض طبیعى است. در دهانهٔ حفره‌هاى انتهایى غار، ‌استخوان‌هاى انسان و حیوان و سفال‌هاى شکسته یافت شده است. غار دوشه یک اثر تاریخى و طبیعى است و جزو میراث ملى ایران در استان لرستان بشمار مى‌آید. بر دیوارهای مسطح این غار در حدود ۱۱۰ نقش با رنگ سیاه نقاشی شده است که به علت دوری از عوارض طبیعی هنوز سالم مانده اند. نقاشی های غار دوشه از تجسمی کامل تر برخور دار است و رزم انسانها بصورت گروهی تن به تن و سوار و پیاده قدرت تخیل هنر مندان آن دوره را مشخص می سازد.

حمام گپ - حمام آسیا

این بنا منسوب به حسین خان ساکی است. احتمال می رودبا بنای پل گپ خرم آباد هم دوره باشدکه در دوره شاه سلطان حسین صفوی بنا شده است. دارای مساحتی قریب به790 متر می باشد، به نظر می رسد در ادوار بعدی نیز در آن تغیراتی در آن لحاظ شده باشد. دارای تزئینات ساده گچبری در رسمی بندیهای زیر گنبد می باشد وهیچ شواهدی دال بر وجود نقاشی و آهک بری در آن وجود ندارد. در گذشته آب رسانی بنا از چاهی موسوم به گور یا گاورو که در قسمت تون قرار دارد. تامین می شده و فاضلاب آن از طریق تنبوشه های در زیر خیابان فردوسی به رودخانه می ریخته است. در قسمت بینه 2ستون سنگی ودر گرم خانه نیز 4 ستون سنگی وجود دارد، قوسهای اجرا شده در بنا همگی از نوع شبدری کند می باشد.

تپه خانجان‌خانی

تپه خانجان‌خانی در جنوب دهستان ده‌پیر واقع شده است. سفال‌های به‌دست آمده از آن به دوره ساسانیان مربوط است. آثاری نیز در تپه یافت شده که با دوران اسلامی تعلق دارد.

تپه سراب

تپه سراب در روستای غاره‌کش در خرم‌آباد واقع شده است. در مقطع جنوبی تپه قسمتی از دیوار یک بنا که شاید قسمتی از قلعه باشد مشهود است. این دیوار از قلوه‌سنگ و ملاط ساخته شده است. قلعه به دوران ساسانی وابسته است و در فراز آن سفال شکسته وجود دارد.

تپه‌های باباخانی و تخته چراغ

این تپه‌ها در بخش خرم‌آباد واقع است. روی هر دو تپه سفال‌های شکسته بسیاری وجود دارد آثار یک بنای آجری نیز روی تپه باباخانی مشهود است. طبقات زیرین این تپه‌ها مربوط به دوران پیش از اسلام است.

سنگ نوشته

در شرق خرم آباد و در مسیر جاده ای که به خوزستان منتهی می شود، سنگ مکعب مستطیل شکلی قرار دارد که در چهار طرف آن کتیبه هایی به خط کوفی نقش شده است که حکایت از دو فرمان مبنی بر ممنوعیت ارتکاب برخی سنت های ناپسند و بخشش محدوده چرای دام برای اهالی منطقه است. این کتیبه ها متعلق به اوایل قرن ششم هجری قمری ( دوران سلجوقی ) است. سنگ‌نوشته مربوط به امرای سلطان محمود بن محمد بن ملکشاه سلجوقی به نام ابوسعید برسق کبیر است و سال ۵۱۳ هـ. ق به آن نقد شده است. این اثر با شماره 318 در فهرست آثار ملی ، ثبت شده است .

سنگ‌نوشته‌های دوره صفویه

در مسجد جامع خرم‌آباد سه سنگ‌نوشته از دوره صفویه مربوط به تاریخ ۱۰۶۴ هـ. ق وجود دارد ./120 تفرجگاه‌های طبیعی

• تفرجگاه تخت شاه
• تفرجگاه شیرز
• تفرجگاه مخمل کوه (تنگه شبیخون)
• تفرجگاه بابا عباس
• دره حوض موسی
• تفرجگاه نوژیان
• تفرجگاه شهنشاه (گوشه)
• تفرجگاه تنگه چمشک

  قلعه فلک الافلاک * خرم آباد *
  این قلعه زیبا و دیدنی با 5300 متر مربع مساحت بر فراز تپه ای در مرکز شهر خرم آباد، با چشم اندازی فوق العاده زیبا قرار گرفته است. حریم این تپه باستانی، از شرق و جنوب غربی به رودخانه خرم آباد و از غرب به خیابان و محله دوازده برجی و از سمت شمال به خیابان فلک الافلاک محدود می شود. نام قدیم آن که به دوران ساسانیان بر می گردد، دژ شاپور خواست بوده و دارای 8 برج مدور و دیوارهای بلند و مستحکم است. وسعت محوطه باستانی که محل واقعی تحولات تاریخی بناست، حدود 400×300 متر مربع و ارتفاع تپه با احتساب دیوارهای بنا از سطح خیابانهای مجاور حدود 40 متر است. فضای داخلی بنای فعلی به چهار تالار نسبتاً بزرگ حول دو حیاط و تعدادی تالار و اتاق تقسیم شده است. ابعاد حیاط اول 5/22×31 متر و ابعاد حیاط دوم 21×29 متر است. در ورودی بنا در سمت شمال و در بدنه برج شمال غربی تعبیه شده است. دورتا دور قلعه را پرتگاهی مخوف فرا گرفته که دارای پوشش گیاهی ست و راه ورود به فلک الافلاک را دشوارتر می کند.نام این قلعه به مفهوم آسمان نهم و بالاترین فلک است که به طورمجازی دست نیافتنی بودن آن را می رساند.
  پنجشنبه 11 خرداد 1385
  شهرستان خرم آباد * استان لرستان *
  دره خرم‌آباد به طول 15و عرض 12کیلومتر با ارتفاع 1170 متر از سطح دریا در طول جغرافیایی 48 21 و عرض جغرافیایی 30 32 در مرکز استان لرستان واقع شده است.دره خرم‌آباد دارای چشمه‌های آب و هوای دلپذیر می‌باشد و موقعیت طبیعی ممتاز و مواهب خدادادی در این دره سبب سکونت انسان‌های اولیه در غارهای پنج‌گانه پیش از تاریخ، شکل‌گیری شهر قدیمی شاپورخواست (دوره ساسانی) و ایجاد آثار شاخص فرهنگی تاریخی در دوره‌های مختلف در این دره زیبا شده است.همچنین چشمه‌ها، سراب‌های فراوان، دریاچه دل‌انگیز کیو در مرکز شهر و موقعیت ارتباطی آن در گذشته به عنوان راه مواصلاتی غرب به جنوب، این شهر را در زمره یکی از شهرهای توریستی و زیبای ایران قرار داده است.   عمده‌ترین جاذبه‌های طبیعی و تاریخی خرم‌آباد عبارتند از: قلعه فلک‌الافلاک: مرکز شهر خرم‌آباد، دوره ساسانی موزه مردم‌شناسی: قلعه فلک‌الافلاک مناره آجری: جنوب شهر خرم‌آباد، قرن چهارم هجری قمری سنگ نبشته: شرق شهر خرم‌آباد، قرن ششم هجری قمری گرداب سنگی: شمال غرب شهر خرم‌آباد، دوره ساسانی پل شکسته: جنوب شهر خرم‌آباد، دوره ساسانی مقبره زید بن علی: مرکز شهر خرم‌آباد دریاچه و پارک کیو: شمال غربی شهر خرم‌آباد آبشار نوژیان: 51 کیلومتری جنوب شرقی شهر خرم‌آباد بقعه شجاع‌الدین خورشید: جنوب شهر خرم‌آباد، کیلومتر 15 سراب چنگایی: غرب شهر خرم‌آباد کاروانسرای میرزا سید رضا (بازار طلا فروشان): غرب قلعه فلک‌الافلاک، مرکز شهر خرم‌آباد پارک صخره‌ای: میدان عدالت پارک شریعتی (مالگه بهاری): بزرگراه دکتر شریعتی پارک جنگلی مخمل‌کوه: کیلومتر 15 جاده الشتر پارک جنگلی شوراب: کیلومتر 25 جاده خوزستان پل کشکان: 51 کیلومتری غرب خرم‌آباد، جاده کوهدشت غار دوشه: 45 کیلومتری جنوب غربی خرم‌آباد، منطقه چگنی

 باتشکر